غزل معاصر: شراب بود ولیکن شرابخانه نداشت - قربان ولیئی

شراب بود ولیکن شرابخانه نداشت

بدون چشم تو مستانگی بهانه نداشت

✔♥️✔

محال بود تماشای ذات پیش از تو

نمی نشست حقیقت که آشیانه نداشت

✔♥️✔

اگر که عاشق و معشوق و عشق در تو نبود

پرستش این هیجانات عاشقانه نداشت

✔♥️✔

 به زهد خشک، شریعت، عبوس می پژمرد

که رود بود ولی بر زبان ترانه نداشت

✔♥️✔

نمی وزیدی اگر در معابد هستی

تنور سینه ی اهل دعا زبانه نداشت

 ✔♥️✔

اگر نگاه تو آفاق را نمی گسترد

وجود، این همه ابعاد بی کرانه نداشت

 ✔♥️✔

بدون سبزی آن پنج سال نورانی

طریق دادگری در جهان نشانه نداشت

 ✔♥️✔

قربان ولیئی

 

نقد این غزل زیبا:

 

غزل  از نظر محتوایی و فنی دارای ویژگی‌های قابل توجهی است که می‌تواند مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. در اینجا نقدی از جنبه‌های مختلف غزل ارائه می‌شود:

1. محتوا و معنا:
غزل به بررسی موضوعاتی چون عشق، حقیقت، و تأثیر نگاه معشوق پرداخته است. شاعر به طور خاص به این مسئله می‌پردازد که بسیاری از چیزهای معنوی و زیبایی‌های جهان وابسته به حضور معشوق است. این تفکر به صورت عمیق و فلسفی در ابیات مختلف به تصویر کشیده شده است.

- بیت اول: بیان می‌کند که شراب به تنهایی نمی‌تواند به مستی واقعی دست یابد بدون حضور معشوق.
- بیت دوم: به این اشاره دارد که تماشای ذات و حقیقت پیش از حضور معشوق محال است.
- بیت سوم: بیانگر این است که بدون عشق و معشوق، پرستش این هیجانات معنایی ندارد.
- بیت چهارم: به زهد خشک و عبوس انتقاد می‌کند که به نظر شاعر، فاقد شادی و روحانیت است.
- بیت پنجم: به تأثیر نداشتن معابد در زندگی معنوی اشاره می‌کند.
- بیت ششم: به این نکته اشاره دارد که نگاه معشوق جهان را وسیع‌تر و بُعدی‌تر می‌کند.
- بیت هفتم: به سبزی و نورانی بودن پنج سال از زندگی معشوق اشاره می‌کند و به آن ارج می‌نهد.

2. زبان و ساختار:
- زبان: زبان غزل فصیح و آشناست و شاعر از واژه‌های پیچیده یا ناآشنا استفاده نکرده است، اما معانی و مفاهیم عمیق هستند.
- ساختار: استفاده از قافیه‌های مناسب و ردیف‌های منسجم، به صورت ویژه‌ای به زیبایی و هماهنگی شعر افزوده است. هر بیت مستقل و در عین حال به هم پیوسته با دیگر ابیات، یک تصویر کلی از عشق و حقیقت به ما می‌دهد.

3. تکنیک‌های ادبی:
- تصویرسازی: شاعر با استفاده از تصاویر واضح و ملموس مانند «شرابخانه»، «آشیانه»، «تنور سینه»، و «پنج سال نورانی»، توانسته است تصاویری زنده و قابل فهم ایجاد کند.
- کنایه و استعاره: شاعر از استعاره‌ها و کنایه‌های مختلف استفاده کرده است، به عنوان مثال، «شراب» و «زهد خشک» برای بیان عواطف و احساسات مختلف.
- مقایسه: مقایسه بین عشق و سایر مفاهیم معنوی، به خوبی در شعر نمود یافته است.

4. احساس و تأثیرگذاری:
غزل به دلیل داشتن تصاویری قوی و معنایی عمیق، احساسات مختلفی را به خواننده منتقل می‌کند. از تأمل در مورد عشق و حقیقت تا نقد بر زهد و عبوسیت، غزل توانسته است فضای معنوی و فلسفی عمیقی ایجاد کند.

نتیجه‌گیری:
غزل شما با استفاده از زبان زیبا و تصویرسازی قوی، به بررسی مفاهیم عمیق و فلسفی پرداخته است. تکنیک‌های ادبی به کار رفته، همراه با ساختار منسجم و قافیه‌های هماهنگ، به زیبایی و تأثیرگذاری شعر افزوده است. این غزل توانسته است به خوبی جستجو و تأمل در مفاهیم عاشقانه و معنوی را به تصویر بکشد.