سنجاب دشتی یا سگ دشتی (تیره: Cynomys)، یکی از جوندگان بومی علفزارهای آمریکای شمالی است که شامل پنج گونه مختلف است: دمسیاه، دمسفید، گانیسون، یوتا و مکزیکی. این جانوران، با وجود نامشان، اصلاً به سگها مرتبط نیستند بلکه نوعی سنجاب زمینی هستند. سنجابهای دشتی از طعمههای گیاهی تغذیه میکنند و میوهها، سبزیجات، و بخشهای مختلف گیاهان از جمله ریشه، ساقه، برگ و حشرات را در میآورند. این جانورها دارای روابط اجتماعی محکمی هستند و مرتباً به یکدیگر حمله میکنند.
سنجاب دشتی تونلهایی در زیر زمین میسازد که مساحت آنها به چندین متر مربع میرسد. لانههای آنها میتواند تا ده متر طول و دو تا سه متر عمق داشته باشد. قطر دهانهٔ لانه بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر است و ممکن است تا ۶ ورودی داشته باشد. سنجاب دشتی اغلب از دهانهٔ لانه دور نمیشود، به طوری که در صورت روبرو شدن با شکارچی یا تغییرات ناگهانی در هوا، به سرعت درون لانه پناه میبرد. آنها به طور مداوم شبکهی زیرزمینی خود را بازسازی و تعمیر میکنند تا از امنیت و راحتی خود اطمینان حاصل کنند.
اما عملیات اصلی سفتسازی پس از خشک شدن زمین آغاز میشود، زیرا آنها با آمادهسازی خاک و آغاز فرآیند زیر و رو کردن، به شرایط بهتری برای رشد گیاهان کمک میکنند. منطقه اطراف لانه سنجاب دشتی همواره با گیاهان تازه زیباست و سنجابها پیوسته در حال جویدن آنها هستند. این روند باعث میشود که گیاهان تازه نه تنها به سرعت بیشتری رشد کنند، بلکه با کوتاه شدن بوتهها، به راحتی بتوانند اطراف لانه خود را بررسی کنند و از آن بهرهمند شوند.