غزل معاصر: اگرچه یاد ندارم که دفعه ی چندم! - حسین دهلوی

اگرچه یاد ندارم که دفعه ی چندم

مرا شکستی و... آه از نگاه این مردم

 ♥️♥️

به گیسوان پریشان خود نگاه بکن

که شرح حال من است این کلاف سر در گم

 ♥️♥️

حکایت منِ دور از تو مانده، اینگونه ست:

خمار و خسته ام و نیست قطره ای در خُم

 ♥️♥️

همیشه عطر تو بی تاب کرده جانم را

چنان که باد بپیچد به خوشه ی گندم...

 ♥️♥️

به سر هوای تو دارم، خدا گواه من است

اگر رسیده نمازم به رکعت پنجم!

 ♥️♥️

حسین دهلوی

 

غزل حسین دهلوی که خواندید، به زیبایی احوالات عاشقانه و عاطفی را به تصویر می‌کشد. نقد این غزل از جنبه‌های مختلف به شرح زیر است:

1. محتوا و معنا:

- بیت اول: شاعر از شکست‌های مکرر و نگرانی‌های ناشی از قضاوت مردم شکایت می‌کند. این بیت نشان‌دهنده احساسات عمیق و مداوم شاعر نسبت به مشکلات و تحمل سختی ها است.
- بیت دوم: گیسوان پریشان شاعر به عنوان نمادی از وضعیت آشفته و گیج او در نظر گرفته می‌شود. این تصویرسازی به خوبی نشان‌دهنده عدم نظم و ترتیب در زندگی و احساسات شاعر است.
- بیت سوم: شاعر از وضعیت خمار و خسته خود سخن می‌گوید و به نبود شادابی و نشاط در زندگی‌اش اشاره می‌کند، که به فقدان چیزی ضروری و حیاتی مانند قطره‌ای در خُم تشبیه شده است.
- بیت چهارم: عطر معشوق به عنوان عاملی که به جان شاعر بی‌تابی می‌دهد، تصویر شده است. این بیت از تشبیه باد که به خوشه گندم می‌پیچد، برای بیان تأثیر عطر معشوق استفاده می‌کند.
- بیت پنجم: شاعر به شدت به یاد معشوق است و به طور طنزآمیز به رابطه‌اش با نماز و دین اشاره می‌کند. در این بیت، شاعر تأکید می‌کند که حتی در اعمال عبادی خود نیز تحت تأثیر یاد معشوق قرار دارد.

2. زبان و ساختار:

- زبان: زبان شعر ساده، صمیمی و عاطفی است. استفاده از واژه‌های ملموس و توصیف‌های زیبا به درک بهتر احساسات شاعر کمک می‌کند.
- ساختار: غزل دارای قافیه‌ها و ردیف‌های مشخصی است که به انسجام و زیبایی آن افزوده است. هر بیت به طور جداگانه موضوعی خاص را به تصویر می‌کشد اما در عین حال به یکدیگر مرتبط هستند.

3. تکنیک‌های ادبی:

- تصویرسازی: استفاده از تصاویری چون گیسوان پریشان، خُم خالی، و باد به خوشه گندم، احساسات و وضعیت‌های مختلف شاعر را به خوبی نمایش می‌دهد.
- استعاره و تشبیه: استعاره‌های به کار رفته مانند "کلاف سر در گم" و "باد بپیچد به خوشه گندم" به عمق و زیبایی شعر افزوده‌اند.
- طنز: در بیت پایانی، با اشاره به نماز و رکعت پنجم به طور غیرمستقیم به وابستگی شدید شاعر به معشوق پرداخته شده است.

4. احساس و تأثیرگذاری:

غزل به دلیل استفاده از تصاویر زنده و زبان صمیمی، احساسات عاشقانه و درونی شاعر را به خوبی منتقل می‌کند. هر بیت به طور منحصر به فردی احساسات شاعر را بیان کرده و با تکنیک‌های ادبی به عمق و زیبایی شعر افزوده است.

نتیجه‌گیری:

غزل حسین دهلوی به خاطر استفاده از زبان ساده و صمیمی، تصاویری زیبا و تکنیک‌های ادبی مؤثر، توانسته است احوالات عاشقانه و عاطفی شاعر را به طور قوی به تصویر بکشد. هر بیت با تصویرسازی دقیق و احساس صادقانه، تأثیر عمیقی بر خواننده می‌گذارد و نشان‌دهنده عمق احساسات شاعر است.