بالون (Balloon) وسیله‌ای است که با استفاده از گازهای سبک‌تر از هوا (مانند هلیوم یا هوای گرم) به پرواز درمی‌آید. بالون‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: بالون‌های هوای گرم و بالون‌های گازی. این وسیله برای اهداف مختلفی از جمله تفریح، حمل‌ونقل، تحقیقات علمی و نظامی استفاده می‌شود.
تاریخچه:
اولین پرواز: اولین بالون هوای گرم توسط برادران مونگولفیه (Montgolfier brothers) در سال ۱۷۸۳ در فرانسه به پرواز درآمد. این بالون با استفاده از هوای گرم کار می‌کرد.
اولین مسافران: اولین مسافران بالون یک خروس، یک اردک و یک گوسفند بودند که در سال ۱۷۸۳ به پرواز درآمدند.
اولین پرواز انسان: در همان سال، ژان-فرانسوا پیلاتر دو روزیه (Jean-François Pilâtre de Rozier) و مارکی د آرلاند (Marquis d'Arlandes) اولین انسان‌هایی بودند که با بالون هوای گرم پرواز کردند.
انواع بالون:
۱. بالون هوای گرم (Hot Air Balloon):
با استفاده از هوای گرم (معمولاً توسط یک مشعل) پر می‌شود.
هوای گرم سبک‌تر از هوای سرد است و باعث بالا رفتن بالون می‌شود.
برای پروازهای تفریحی و توریستی استفاده می‌شود.
۲. بالون گازی (Gas Balloon):
با گازهای سبک‌تر از هوا مانند هلیوم یا هیدروژن پر می‌شود.
هیدروژن به دلیل خطر آتش‌گیری کمتر استفاده می‌شود و هلیوم گزینه ایمن‌تری است.
برای تحقیقات علمی و نظامی استفاده می‌شود.
۳. بالون‌های ترکیبی (Rozière Balloon):
ترکیبی از بالون هوای گرم و گازی.
برای پروازهای طولانی‌مدت و ارتفاع‌های بالا استفاده می‌شود.
اجزای اصلی بالون:
۱. پوشش (Envelope):
بخش بالایی بالون که گاز یا هوای گرم را نگه می‌دارد.
معمولاً از پارچه‌های مقاوم مانند نایلون یا پلی‌استر ساخته می‌شود.
۲. سبد (Basket):
بخشی که مسافران و تجهیزات در آن قرار می‌گیرند.
معمولاً از چوب بامبو یا مواد سبک‌وزن ساخته می‌شود.
۳. مشعل (Burner):
در بالون‌های هوای گرم، مشعل هوای داخل پوشش را گرم می‌کند.
۴. تجهیزات ناوبری:
شامل ارتفاع‌سنج، دماسنج و جی‌پی‌اس برای کنترل مسیر و ارتفاع.
کاربردهای بالون:
۱. تفریح و توریسم:
پرواز با بالون هوای گرم یک تجربه تفریحی محبوب در سراسر جهان است.
۲. تحقیقات علمی:
بالون‌های تحقیقاتی برای مطالعه جو زمین، آب‌وهوا و فضا استفاده می‌شوند.
۳. نظامی:
بالون‌های نظامی برای نظارت و شناسایی در میدان‌های نبرد استفاده می‌شوند.
۴. ارتباطات:
بالون‌های استراتوسفری برای ارائه اینترنت در مناطق دورافتاده (مانند پروژه Loon گوگل).
۵. ورزش:
مسابقات بالون‌سواری یک رشته ورزشی محبوب در برخی کشورها است.
مزایای بالون:
سکوت و آرامش: پرواز با بالون بدون سر و صدای موتور، تجربه‌ای آرامش‌بخش است.
دوستدار محیط زیست: بالون‌های هوای گرم آلودگی کمتری ایجاد می‌کنند.
دسترسی به ارتفاع‌های بالا: بالون‌ها می‌توانند به ارتفاع‌هایی برسند که برای هواپیماها قابل دسترسی نیستند.
معایب بالون:
وابستگی به شرایط آب‌وهوایی: پرواز با بالون به شرایط جوی مناسب وابسته است.
کنترل محدود: بالون‌ها به شدت تحت تأثیر باد هستند و کنترل مسیر آن‌ها دشوار است.
هزینه بالا: ساخت و نگهداری بالون‌ها هزینه‌بر است.
رکوردهای بالون:
طولانی‌ترین پرواز: استیو فاست (Steve Fossett) در سال ۲۰۰۲ با بالون "Spirit of Freedom" به مدت ۱۳ روز و ۸ ساعت پرواز کرد.
بلندترین ارتفاع: در سال ۱۹۶۱، ویکتور پراتر (Victor Prather) و مالکوم راس (Malcolm Ross) با بالون به ارتفاع ۳۴٫۶ کیلومتری رسیدند.
جمع‌بندی:
بالون وسیله‌ای است که با استفاده از گازهای سبک‌تر از هوا یا هوای گرم به پرواز درمی‌آید. این وسیله برای اهداف مختلفی از جمله تفریح، تحقیقات علمی، نظامی و ارتباطات استفاده می‌شود. بالون‌ها به دو دسته اصلی هوای گرم و گازی تقسیم می‌شوند و هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. پرواز با بالون تجربه‌ای منحصر به فرد و آرامش‌بخش است که به شرایط آب‌وهوایی وابسته است.
