**دلفین رودخانهای ایندوس (Platanista minor)**، که به نام **دلفین ایندوس** نیز شناخته میشود، یکی از گونههای نادر و منحصر به فرد دلفینهای رودخانهای است که در رودخانهای ایندوس و برخی از شاخههای آن در منطقه جنوب آسیا زندگی میکند. این گونه به دلیل ویژگیهای خاص زیستی و محیط زیستیاش مورد توجه بسیاری از محققان و محیطزیستگران است.
### ویژگیهای اصلی دلفین رودخانهای ایندوس:
1. **ظاهر و فیزیک بدنی**:
دلفین ایندوس دارای بدنی لاغر و کشیده است. این دلفینها دماغی بلند و خمیده دارند که به آنها کمک میکند تا در آبهای کم عمق و پر از موانع حرکت کنند. چشمهای این دلفینها کوچک هستند و قدرت بینایی ضعیفی دارند، اما از طریق اکو (پدیده بازگشت صدا) برای تشخیص محیط و یافتن غذا استفاده میکنند.
2. **رنگ بدن**: بدن دلفین ایندوس معمولاً خاکی یا قهوهای تیره است. این رنگ ممکن است با افزایش سن و در طول زمان تغییر کند و دلفینهای مسنتر ممکن است رنگ روشنتری داشته باشند.
3. **زیستگاه**: دلفین ایندوس به طور خاص در رودخانه ایندوس و شاخههای آن در پاکستان و هند زندگی میکند. این رودخانهها معمولاً آبهای شیرین دارند و دلفینهای ایندوس در محیطهای با عمق کم و در معرض تغییرات فصلی زندگی میکنند.
4. **رفتار اجتماعی و تغذیه**: دلفینهای ایندوس معمولاً تنها زندگی میکنند و به صورت انفرادی به شکار میروند. آنها بیشتر ماهیهای کوچک و موجودات آبزی را به عنوان غذا مصرف میکنند. در صورتی کهچه به دلیل محیط کمنور و گلآلود رودخانهها، این دلفینها بیشتر به اکو برای تعیین موقعیت و شکار خود متکی هستند.
5. **تهدیدات و وضعیت حفاظتی**: دلفینهای رودخانهای ایندوس در حال حاضر در معرض خطر انقراض قرار دارند. تهدیدات اصلی شامل آلودگی آب، سدسازیها، تغییرات جریان آب، شکار غیرقانونی، و از بین رفتن زیستگاههای طبیعی آنها است. همچنین، فعالیتهای کشاورزی و افزایش ترافیک آبی در رودخانهها از دیگر تهدیدات این گونه هستند.
### وضعیت حفاظتی:
این گونه در حال حاضر در فهرست گونههای در خطر انقراض (Endangered) قرار دارد و تلاشهای زیادی برای حفاظت از آن انجام میشود. در برخی از مناطق، تلاشهایی برای ایجاد مناطق حفاظتشده و کاهش آلودگی و تهدیدات به این دلفینها صورت گرفته است. همچنین، در برخی از نقاط رودخانه ایندوس، قوانینی برای جلوگیری از شکار و تخریب زیستگاههای طبیعی دلفینها وضع شده است.
### اهمیت زیستمحیطی:
دلفین رودخانهای ایندوس نقش مهمی در اکوسیستمهای رودخانهای ایفا میکند و به حفظ تعادل محیط زیستی این رودخانهها کمک میکند. حفاظت از این دلفینها نه تنها به نفع خود این گونه است، بلکه در حفاظت از سلامت رودخانهها و اکوسیستمهای آب شیرین نیز مؤثر است.
دلفین رودخانهای ایندوس، مانند دیگر دلفینهای رودخانهای، به دلیل زندگی در زیستگاههای خاص و شرایط خاص خود، به یکی از نمادهای اهمیت حفاظت از تنوع زیستی رودخانهها تبدیل شده است.
- ۰۳/۱۱/۱۹