شارون (یا کارون) نه‌تنها بزرگ‌ترین قمر پلوتو است، بلکه آن‌قدر بزرگ است که پلوتو و شارون را نمی‌توان به‌سادگی «سیاره و قمر» نامید. در واقع، آن‌ها یک سیستم دوتایی هستند؛ جفتی که مرکز جرم مشترکشان در خارج از بدنه‌ی پلوتو قرار دارد.
پلوتو و شارون نه یکی تابع دیگری، که در حال رقصی کیهانی به دور نقطه‌ای میانی‌اند.
🧭 شناسنامه‌ی شارون
سیاره مادر: پلوتو (سیاره کوتوله)
قطر: ~1,212 کیلومتر (نصف قطر پلوتو)
فاصله از پلوتو: ~19,600 کیلومتر
مدت گردش مداری: 6.4 روز (همان‌قدر که پلوتو می‌چرخد → قفل گرانشی کامل)
حرکت مداری: مستقیم (پروگراد)
دما: ~−220 درجه سانتی‌گراد
ترکیب: یخ آب، سنگ، و احتمالا لایه‌ای آمونیاکی
🔭 کشف و نامگذاری
شارون در سال ۱۹۷۸ توسط اخترشناس آمریکایی جیم کریستی کشف شد، زمانی که عکس‌های پلوتو حالتی بادکرده در یک سمتش نشان دادند—دلیلی برای وجود یک همدم.
نام «شارون» (Charon) برگرفته از اسطوره‌ی یونانی‌ست:
شارون، قایقرانی که ارواح را از رودخانه‌ی مرگ (استوکس) به جهان زیرین می‌برد.
هم‌نامی نمادینی برای قمرِ پلوتو، خدای دنیای زیرزمینی.
(جالب اینکه همسر جیم کریستی هم نامش شارون بود، و او از این فرصت برای ترکیب علمی و شخصی استفاده کرد!)
گردش هماهنگ شارون و پلوتو (منبع: ویکی پدیا)
🌗 شارون: نه فقط یک قمر، بلکه یک شریک
نسبت اندازه‌ی شارون به پلوتو بسیار قابل توجه است:
شارون بزرگ‌ترین قمر نسبت به سیاره‌ی مادرش در منظومه شمسی است.
چند نکته‌ی کلیدی:
نسبت قطر: شارون ~۵۱٪ قطر پلوتو
نسبت جرم: شارون ~۱۲٪ جرم پلوتو
مرکز جرم سیستم (barycenter) در خارج از پلوتو قرار دارد → «سیستم دوتایی»
🌍 سطح شارون: دره‌ها، کوه‌ها، و منطقه‌ی رازآلود شمالی
اطلاعات دقیق ما از شارون تنها از یک منبع می‌آید:
فضاپیمای New Horizons که در سال ۲۰۱۵ از کنار پلوتو و شارون عبور کرد.
ویژگی‌های سطحی برجسته:
دره‌ی عظیم Serenity Chasma
عمیق‌تر از گرندکنیون؛ احتمالاً نتیجه‌ی گسترش سطح و انجماد اقیانوس زیرسطحینیمکرهی شمالی تیره‌رنگ
با رنگ مایل به سرخ، به نام Mordor Macula (الهام‌گرفته از ارباب حلقه‌ها)
احتمالاً منشأ این رنگ از مواد آلی (تولین‌ها) است که از اتمسفر پلوتو به سطح شارون منتقل و منجمد شدهاندسطحی نسبتاً یخ‌زده و کم‌برخورد
نشانه‌ای از جوان‌سازی یا بازسازی سطحی در گذشته
🌊 آیا شارون اقیانوس زیرسطحی دارد؟
برخی نشانه‌ها (مانند دره‌ی بزرگ و ترک‌های گسترده) ممکن است حکایت از وجود اقیانوس زیرسطحیِ منجمدشده بدهند.
در گذشته، شارون ممکن بود یک لایه‌ی مایع از آب مخلوط با آمونیاک داشته باشد که اکنون یخ بسته است.
🔒 قفل گرانشی دوطرفه: پلوتو و شارون همیشه یکدیگر را نگاه می‌کنند
هم پلوتو و هم شارون به‌گونه‌ای قفل شده‌اند که:
پلوتو همیشه یک رویش را به شارون نشان می‌دهد
شارون هم همیشه یک سمتش رو به پلوتو است
این نوع قفل گرانشی دوطرفه در هیچ جای دیگر منظومه شمسی بین قمر و سیاره دیده نمی‌شود!
🧬 آیا شارون می‌تواند میزبان حیات باشد؟
با دمای بسیار پایین، سطح یخی و نبود انرژی کافی، شارون برای حیات فعلی چندان مناسب نیست. اما اگر زمانی در گذشته اقیانوس مایعی داشته و مواد آلی از پلوتو بر سطحش نشسته‌اند، احتمال ضعیفی برای حیات میکروبی در اعماق یخی گذشته‌اش وجود دارد.
📡 مأموریت‌ها: آغاز یک وسوسه
تنها مأموریت نزدیک به شارون، New Horizons در سال ۲۰۱۵ بود که دیدی خارق‌العاده به ما داد.
اما پس از آن، پیشنهادهایی برای بازگشت به سیستم پلوتو-شارون مطرح شده‌اند:
Pluto Orbiter یا Kuiper Belt Explorer
با هدف بررسی دقیق‌تر سیستم دوتایی، انتقال جرم، و احتمال بازمانده‌های اقیانوسی
✨ جمع‌بندی: شریکِ یک دنیای دور
شارون صرفاً یک قمر نیست.
او یک هم‌رقص است، یک آینه‌ی گرانشی، یک همراه کیهانی.
در کنار پلوتو، سیستم پلوتو–شارون یادآور این نکته است که در جهان حتی اجرام دور و سرد هم می‌توانند روابط پیچیده و شاعرانه داشته باشند.