شهر تبریز به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین شهرهای ایران، به "شهر اولین‌ها" معروف است. این عنوان به دلیل پیشگامی تبریز در بسیاری از زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی، صنعتی و سیاسی در تاریخ ایران به این شهر داده شده است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین **"اولین‌ها"**ی تبریز اشاره می‌کنیم که دلیل این نام‌گذاری هستند:
۱. اولین چاپخانه در ایران (۱۸۱۶ میلادی)
اولین چاپخانه ایران در سال ۱۲۲۷ هجری قمری (۱۸۱۶ میلادی) در تبریز تأسیس شد. این چاپخانه توسط میرزا زین‌العابدین تبریزی راه‌اندازی شد و اولین کتاب چاپ‌شده در ایران نیز در این چاپخانه منتشر گردید.
۲. اولین شهرداری (بلدیه) در ایران (۱۲۸۷ هجری شمسی)
تبریز اولین شهری در ایران بود که دارای شهرداری (بلدیه) شد. این اتفاق در سال ۱۲۸۷ هجری شمسی رخ داد و الگویی برای سایر شهرهای ایران شد.
۳. اولین مدرسه به سبک جدید (۱۲۳۱ هجری شمسی)
اولین مدرسه به سبک جدید در ایران با نام "مدرسه رشدیه" توسط میرزا حسن رشدیه در تبریز تأسیس شد. این مدرسه تحول بزرگی در نظام آموزشی ایران ایجاد کرد.
۴. اولین سینما در ایران (۱۲۷۹ هجری شمسی)
اولین سینما در ایران توسط میرزا ابراهیم خان عکاس‌باشی در تبریز راه‌اندازی شد. این سینما آغازگر صنعت سینما در ایران بود.
۵. اولین کتابخانه عمومی (۱۳۰۰ هجری شمسی)
اولین کتابخانه عمومی ایران در تبریز تأسیس شد و به عنوان مرکزی برای توسعه فرهنگ و دانش در کشور شناخته شد.
۶. اولین کارخانه تولید برق (۱۲۸۴ هجری شمسی)
اولین کارخانه تولید برق در ایران توسط حاج محمدتقی توانگر در تبریز ساخته شد و این شهر را به عنوان پیشگام در استفاده از انرژی برق معرفی کرد.
۷. اولین مرکز تلفن (۱۲۸۰ هجری شمسی)
تبریز اولین شهری در ایران بود که مرکز تلفن در آن راه‌اندازی شد و ارتباطات شهری را متحول کرد.
۸. اولین انجمن زنان (۱۲۸۵ هجری شمسی)
اولین انجمن زنان در ایران با نام "انجمن نسوان" در تبریز تشکیل شد و نقش مهمی در جنبش‌های زنان ایران ایفا کرد.
۹. اولین کارخانه تولید کبریت (۱۲۸۶ هجری شمسی)
اولین کارخانه تولید کبریت در ایران در تبریز تأسیس شد و این شهر را به عنوان پیشرو در صنعت کشور معرفی کرد.
۱۰. اولین مرکز آموزش‌های فنی و حرفه‌ای
تبریز اولین شهری بود که مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای در آن راه‌اندازی شد و به تربیت نیروی متخصص در صنایع مختلف کمک کرد.
۱۱. اولین جنبش‌های مشروطه‌خواهی
تبریز نقش محوری در جنبش مشروطه ایران داشت و بسیاری از اولین‌های سیاسی و اجتماعی این جنبش در تبریز شکل گرفت.
۱۲. اولین کارخانه تولید اتومبیل (۱۳۴۷ هجری شمسی)
اولین کارخانه تولید اتومبیل در ایران با نام "ایران‌ناسیونال" (پس از انقلاب: ایران خودرو) در تبریز تأسیس شد.
جمع‌بندی
تبریز به دلیل پیشگامی در بسیاری از زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی، صنعتی و سیاسی، به "شهر اولین‌ها" معروف شده است. این شهر همواره نقش مهمی در پیشرفت و توسعه ایران داشته و بسیاری از تحولات مهم کشور از این شهر آغاز شده‌اند. این پیشگامی‌ها باعث شده‌اند تبریز به عنوان نمادی از نوآوری و تحول در تاریخ ایران شناخته شود.
- ۰۳/۱۲/۰۳
