تعریف: دانه (Seed) ساختاری است که از یک گیاه (Plant) به‌وجود می‌آید و حاوی جنین (Embryo)، بافت ذخیره‌ای (Nutrient Tissue) و پوشش (Seed Coat) است. دانه‌ها نقش کلیدی در تولید مثل گیاهان (Plant Reproduction) و انتشار (Dispersal) آنها ایفا می‌کنند.
اجزای دانه
جنین (Embryo): قسمت زنده دانه که در آینده به گیاه جدید (New Plant) تبدیل می‌شود. این بخش شامل ریشه (Radicle)، ساقه (Hypocotyl) و برگ‌های اولیه (Cotyledons) است.
بافت ذخیره‌ای (Endosperm): بافتی است که مواد مغذی (Nutrients) را برای جنین فراهم می‌کند. این مواد شامل نشاسته (Starch)، پروتئین (Protein) و چربی (Fat) هستند.
پوشش دانه (Seed Coat): لایه محافظی که دانه را در برابر شرایط محیطی و عوامل آسیب‌زننده (Harmful Factors) محافظت می‌کند. این پوشش می‌تواند سخت یا نرم باشد.
مراحل رشد دانه
جوانه‌زنی (Germination): فرایند شروع رشد دانه را جوانه‌زنی می‌گویند. در این مرحله، دانه با جذب آب (Water) و متابولیسم (Metabolism) فعال می‌شود و جنین شروع به رشد می‌کند.
رشد گیاه (Plant Growth): پس از جوانه‌زنی، جنین به یک گیاه جوان (Seedling) تبدیل می‌شود که ریشه، ساقه و برگ‌های خود را توسعه می‌دهد.
انواع دانه‌ها
دانه‌های ساده (Simple Seeds): دانه‌هایی که فقط یک جنین و یک بافت ذخیره‌ای دارند. مثال: دانه‌های آفتابگردان (Sunflower Seeds).
دانه‌های مرکب (Compound Seeds): دانه‌هایی که شامل چندین جنین هستند. مثال: دانه‌های حبوبات (Legumes).
اهمیت دانه‌ها
تولید مثل: دانه‌ها ابزار اصلی تولید مثل جنسی (Sexual Reproduction) در گیاهان هستند.
انتشار و پراکندگی: دانه‌ها به گیاهان کمک می‌کنند تا نسل‌های جدید را در مکان‌های مختلف ایجاد کنند.
منبع غذایی: دانه‌ها منبع اصلی غذایی برای بسیاری از موجودات زنده (Living Organisms) از جمله انسان‌ها هستند. دانه‌هایی مانند گندم (Wheat)، برنج (Rice) و ذرت (Corn) به‌عنوان منابع غذایی اساسی شناخته می‌شوند.
نتیجه‌گیری
دانه‌ها نه‌تنها در چرخه زندگی گیاهان نقش حیاتی دارند، بلکه در اکوسیستم (Ecosystem) و زنجیره غذایی (Food Chain) نیز اهمیت به سزایی دارند.
- ۰۳/۰۶/۳۱