شهر سوخته یکی از مهم‌ترین محوطه‌های باستانی ایران و جهان است که در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. این شهر به دلیل ویژگی‌های خاص تاریخی و باستان‌شناسی خود به این نام معروف شده است. در ادامه به دلایل نام‌گذاری این شهر به "شهر سوخته" می‌پردازیم:
۱. علت نام‌گذاری
سوختن و تخریب شهر: یکی از دلایل اصلی این نام‌گذاری، شواهدی است که نشان می‌دهد این شهر در دوره‌هایی از تاریخ خود دچار آتش‌سوزی‌های گسترده شده و بخش‌هایی از آن سوخته است. باستان‌شناسان در کاوش‌های خود لایه‌های خاکستر و بقایای سوختگی را در این محوطه کشف کرده‌اند که نشان‌دهنده وقوع آتش‌سوزی‌های بزرگ در گذشته است.
رنگ خاکستر و سوختگی: ظاهر محوطه شهر سوخته به دلیل وجود لایه‌های خاکستر و بقایای سوختگی، به رنگ تیره و سوخته درآمده است. این ویژگی ظاهری نیز به نام‌گذاری آن کمک کرده است.
۲. تاریخچه شهر سوخته
شهر سوخته در حدود ۵۲۰۰ سال پیش (۳۲۰۰ سال قبل از میلاد) تأسیس شد و تا حدود ۱۸۰۰ سال قبل از میلاد به حیات خود ادامه داد.
این شهر یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای دوران باستان بود و نشانه‌هایی از سیستم مدیریتی، صنعت، تجارت و هنر پیشرفته در آن دیده می‌شود.
شهر سوخته در دوره‌های مختلف دچار بلایای طبیعی مانند خشکسالی، تغییر مسیر رودخانه و آتش‌سوزی‌های گسترده شد که به تدریج باعث متروکه شدن آن گردید.
۳. شهرت جهانی شهر سوخته
شهر سوخته به دلیل یافته‌های باستان‌شناسی منحصر به فرد خود، مانند اولین جراحی مغز جهان، کهن‌ترین انیمیشن جهان (نقاشی روی یک جام سفالی)، و سیستم لوله‌کشی آب و فاضلاب، شهرت جهانی دارد.
این محوطه در سال ۲۰۱۴ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
۴. نام‌های دیگر شهر سوخته
در متون تاریخی و اسناد قدیمی، از این شهر با نام‌هایی مانند "شهر دوزخ" یا "شهر ارواح" نیز یاد شده است. این نام‌ها به دلیل ظاهر سوخته و متروکه آن به کار رفته‌اند.
جمع‌بندی
نام "شهر سوخته" به دلیل شواهد باستان‌شناسی مبنی بر وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده و وجود لایه‌های خاکستر در این محوطه به آن داده شده است. این شهر نمادی از تمدن پیشرفته دوران باستان است و یافته‌های آن اطلاعات ارزشمندی درباره زندگی، فرهنگ و فناوری انسان‌های آن دوران ارائه می‌دهد.
- ۰۳/۱۲/۰۳
