پلیکان (به انگلیسی: Pelican) یا مرغ سقا، لَمبَر یا حواصل (نام علمی: Pelecanidae) خانوادهای از پرندگان بزرگ و آبزی هستند که ویژگیهای خاصی همچون گلویی تخصصی و منقار بزرگ دارند. این منقار به آنها این امکان را میدهد که مقدار زیادی طعمه جمعآوری کرده و آب اضافی را از آن خارج کنند. خانواده پلیکانها شامل هشت گونه مختلف است و به راسته پلیکانسانان (Pelecaniformes) تعلق دارد.
1- پلیکان چگونه جانوری است؟
پلیکانها پرندگانی بزرگ، آبزی و مهاجر هستند که بهطور خاص به دلیل منقار بزرگ و گلویی خاص شناخته میشوند. این ویژگیها به آنها این امکان را میدهد که بهطور مؤثری طعمه جمعآوری کنند و از آبهای شیرین یا شور برای تغذیه استفاده نمایند.2- پلیکان چگونه از بچههایش نگهداری میکند؟
پلیکانها از طریق مراقبت والدین، به ویژه تغذیه از راه دهان و حفاظت از لانه، از جوجههای خود نگهداری میکنند. جوجهها در ابتدا به شدت به والدین خود وابستهاند و معمولاً هر دو والد در فرایند مراقبت نقش دارند.3- پلیکان چگونه تولید مثل میکند؟
پلیکانها در فصلهای خاصی از سال جفتگیری میکنند. آنها معمولاً در مکانهای دورافتاده و مناطق آبی مانند جزایر، کنار دریاچهها و رودخانهها لانه میسازند. جفتها معمولاً چندین تخم میگذارند که پس از مدت زمانی به جوجههایی تبدیل میشوند که والدین به آنها غذا میدهند.4- پلیکان چگونه زندگی میکند؟
پلیکانها بهطور عمده در نواحی نزدیک به آب زندگی میکنند، از جمله دریاچهها، رودخانهها، تالابها و سواحل. این پرندگان معمولاً بهصورت گروهی زندگی میکنند و در برخی موارد، هجومهای بزرگ از پلیکانها را میتوان مشاهده کرد.5- پلیکان چگونه فعالیت میکند؟
پلیکانها روزانه بیشتر وقت خود را در جستوجوی غذا و شنا کردن در آب میگذرانند. آنها ممکن است برای یافتن طعمه به پرواز درآیند و بهصورت گروهی شنا کنند تا ماهیها را از آب جمعآوری کنند.6- پلیکان چگونه شکار میکند؟
پلیکانها از منقار بزرگ خود برای شکار استفاده میکنند. آنها معمولاً در آب شنا میکنند و با استفاده از منقار خود، ماهیها و سایر موجودات آبی را به دام میاندازند. بعضی از گونهها ممکن است با همکاری گروهی، طعمه را به دام بیندازند.7- پلیکان چگونه غذا میخورد؟
پلیکانها طعمههایی مانند ماهیها، خرچنگها و سایر موجودات آبی را میخورند. آنها برای خوردن طعمه ابتدا آن را با منقار خود جمعآوری میکنند و سپس آب اضافی را از منقار خود تخلیه میکنند تا بتوانند غذا را بخورند.8- پلیکان چگونه لانهسازی میکند؟
پلیکانها لانههای خود را معمولاً در مکانهای دورافتاده و امن، مانند جزایر کوچک یا درختان بلند، میسازند. آنها از شاخهها و مواد گیاهی برای ساختن لانه استفاده میکنند و در بعضی موارد، لانهها را در کنار یکدیگر در مستعمرات بزرگ میسازند.9- عمر پلیکانها چقدر است؟
پلیکانها معمولاً میتوانند 10 تا 25 سال عمر کنند، اما طول عمر آنها بستگی به گونه و شرایط محیطی دارد. برخی از پلیکانها در اسارت ممکن است عمر بیشتری داشته باشند.10- چرا به پلیکان میگویند پلیکان؟
نام "پلیکان" از واژه یونانی pelekan گرفته شده که به معنی "منقار بزرگ" است. این نام به ویژگی برجسته پلیکانها اشاره دارد که منقاری بزرگ و خاص دارند که برای شکار و تغذیه بسیار مؤثر است.-
۱۱. دشمن پلیکان چه حیواناتی هستند؟
پلیکانها دشمنان طبیعی خاصی ندارند، اما در طبیعت ممکن است شکارچیانی چون عقابها، شاهینها، یا مارها تهدیداتی برای تخمها یا جوجههای پلیکانها باشند. به علاوه، برخی از حیوانات بزرگتر مانند تمساحها ممکن است برای حمله به پلیکانهای بالغ تلاش کنند.۱۲. آیا پلیکانهای نر با هم میجنگند؟
پلیکانهای نر معمولاً در زمان جفتگیری با یکدیگر رقابت میکنند، اما این رقابتها بهطور معمول به جنگهای فیزیکی شدید منتهی نمیشود. بیشتر رقابتها شامل نمایشهای ظاهری و رفتارهای بدنی است تا جلب توجه مادهها.۱۳. صدای پلیکان چگونه است؟
پلیکانها معمولاً صدای خاصی دارند که میتواند به صورت "کروه" یا "کوا" باشد. این پرندگان ممکن است برای برقراری ارتباط با یکدیگر در زمان جفتگیری یا هشدار دادن در برابر خطر از این صداها استفاده کنند.۱۴. پلیکان چگونه جفتگیری میکند؟
پلیکانها در فصل جفتگیری جفتگیری میکنند. نرها معمولاً با نمایشهای ظاهری مانند باز کردن منقار و انجام حرکات خاص به مادهها توجه میکنند. جفتها معمولاً در گروههای بزرگ و در مکانهای مشخص، مثل لانههای درختی یا مناطق دور از دسترس، جفتگیری میکنند.۱۵. آیا پلیکان در خطر انقراض قرار دارد؟
برخی از گونههای پلیکانها در معرض تهدید انقراض قرار دارند، اما اکثر گونهها وضعیت حفاظتی مناسبی دارند. بهویژه، تخریب زیستگاهها و آلودگیهای محیطی تهدیدات بزرگی برای این پرندگان بهشمار میروند.۱۶. آیا پلیکان پستاندار است؟
خیر، پلیکانها پرندگان هستند و از گروه پستانداران نیستند. آنها تخمگذارند و با پرواز و شنا در آب تغذیه میکنند.۱۷. آیا پلیکان نحس است؟
در بعضی فرهنگها، پلیکانها بهعنوان نماد بدشانسی یا نحسی شناخته میشوند، اما این اعتقاد بیشتر جنبههای فرهنگی و مذهبی دارد و هیچ دلیلی علمی برای آن وجود ندارد.۱۸. آیا پلیکان به انسان حمله میکند؟
پلیکانها بهطور معمول حیوانات آرامی هستند و به انسانها حمله نمیکنند، مگر اینکه احساس تهدید کنند یا بهطور مستقیم تحریک شوند. بیشتر پلیکانها ترجیح میدهند از انسانها دوری کنند. -
۱۹. آیا پلیکان تخمگذار است؟
بله، پلیکانها تخمگذار هستند. مادهها معمولاً چند تخم میگذارند و والدین با همکاری یکدیگر از تخمها و جوجهها مراقبت میکنند تا آنها به دنیا بیایند.۲۰. آیا پلیکان آب میخورد؟
بله، پلیکانها به آب نیاز دارند و در کنار خوردن غذاهایی مانند ماهی، مقدار زیادی آب نیز مینوشند. آنها بهویژه در مناطق گرم و خشک باید آب کافی مصرف کنند تا از کمبود رطوبت جلوگیری کنند. -
۲۱. پلیکان نماد چیست؟
پلیکان در برخی فرهنگها نماد وفاداری، فداکاری و پرورش است. در مسیحیت، پلیکان بهعنوان نمادی از فداکاری دیده میشود؛ زیرا در افسانههای قدیمی گفته میشود که پلیکانهای مادر برای تغذیه جوجههای خود از گوشت بدن خود استفاده میکنند، که بهعنوان نمادی از فداکاری مادرانه در نظر گرفته میشود. در برخی فرهنگهای دیگر، پلیکان نماد حافظه و مدیریت منابع است.۲۲. آیا پلیکان خوردنی و حلال است؟
پلیکان از نظر فقهی در برخی مذهبها مانند اسلام بهطور عمومی حلال نیست. دلیل این امر این است که پلیکانها در دسته پرندگان شکارچی یا آبزی قرار دارند و برخی از فقها آنها را بهعنوان پرندگان حرام میشمارند. در بسیاری از کشورها، پلیکانها حفاظتشده هستند و شکار آنها غیرقانونی است.۲۳. آیا پلیکان دوزیست است؟
پلیکانها دوزیست نیستند، زیرا فقط در آب زندگی میکنند و از آب تغذیه میکنند، اما به طور کلی بهعنوان پرندگانی که در آبزیان زندگی میکنند و برای پرواز به خشکی بازمیگردند، نمیتوان آنها را بهطور کامل دوزیست دانست. آنها آبزی هستند، اما بهطور دائمی در آب زندگی نمیکنند.۲۴. آیا پلیکان وحشی است؟
پلیکانها وحشی هستند، اما در برخی مناطق ممکن است در معرض تهدید یا شکار قرار بگیرند. به طور طبیعی، این پرندگان در گروههای بزرگ در محیطهای طبیعی و دور از دسترس انسان زندگی میکنند. در برخی مکانها، ممکن است پلیکانها به دلیل محیط زیست انسانساخت یا شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار بگیرند.۲۵. پلیکان چگونه حرکت میکند؟
پلیکانها بهطور عمده با پرواز حرکت میکنند. آنها پرندگانی بزرگ و قوی هستند که میتوانند با استفاده از بالهای خود مسافتهای طولانی را پرواز کنند. علاوه بر پرواز، پلیکانها در آب نیز بهخوبی شنا میکنند و از منقار خود برای جمعآوری ماهیها استفاده میکنند.۲۶. پلیکانها چگونه ارتباط برقرار میکنند؟
پلیکانها از طریق صدا، حرکات بدنی و زبان بدن با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. آنها ممکن است با صداهایی مانند "کروه" یا "کوا" به یکدیگر هشدار دهند یا در زمان جفتگیری از صداهای خاصی برای جذب توجه استفاده کنند. همچنین، حرکات منقار، بالها و بدنشان نقش زیادی در ارتباطات بین اعضای گروه دارد.۲۷. آیا پلیکان یک حیوان اجتماعی است؟
بله، پلیکانها پرندگان اجتماعی هستند. آنها معمولاً در گروههای بزرگ زندگی میکنند و در هنگام تغذیه، پرورش جوجهها و مهاجرت در گروهها حرکت میکنند. این رفتار گروهی به آنها کمک میکند که از شکارچیان در امان بمانند و منابع غذایی را بهطور مؤثر تقسیم کنند.۲۸. پلیکان چگونه تنفس میکند؟
پلیکانها مانند دیگر پرندگان از ریههای خود برای تنفس استفاده میکنند. آنها هوا را از طریق مجرای تنفسی وارد ریهها میکنند و دیاکسیدکربن را از بدن خارج میکنند. تنفس آنها معمولاً بهطور عادی و بدون مشکل انجام میشود، مگر اینکه تحت فشار فیزیکی یا شرایط خاص قرار گیرند.۲۹. پلیکان از چه دورهای از زمین به وجود آمد؟
پلیکانها بهعنوان گروهی از پرندگان در دوره سوم زمینشناسی (Cenozoic Era) تکامل پیدا کردند. اولین نشانههای پلیکانها در حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون سال پیش ظاهر شد. آنها از پرندگان آبزی قدیمیتر بهوجود آمدهاند که توانایی شنا و پرواز در کنار هم را داشتند. ۳۰. اجداد پلیکانها کدام حیوانات هستند؟
اجداد پلیکانها از گروه پرندگان آبزی و شکارچیان اولیه هستند. بهویژه، اجداد آنها احتمالاً از گروههای مختلف پرندگان اولیه مانند خانوادهها یا راستههایی بودند که بهطور کلی به پرندگان دریاچهای یا ماهیخواران شبیه بودند. این گروهها با تغییرات تکاملی به پلیکانها تبدیل شدند که تواناییهای ویژهای مانند پرواز و تغذیه از ماهیها را بهطور خاص داشتند.-
۳۱. آیا پلیکان باهوش است؟
پلیکانها بهطور کلی از هوش متوسط برخوردارند. آنها قادر به حل برخی مسائل ساده برای یافتن غذا یا ارتباط با سایر پلیکانها هستند. بهویژه، در جستجوی غذا، پلیکانها مهارتهای خاصی دارند، مانند استفاده از منقار بزرگ خود برای شکار ماهی یا همکاری در گروههای بزرگ برای یافتن منابع غذایی. با این حال، هوش آنها بهطور کلی بهطور قابل توجهی کمتر از برخی از پرندگان دیگر مانند کلاغها یا دلفینها است.۳۲. پلیکان در کدام کشورها و مناطق وجود دارد؟
پلیکانها در مناطق مختلف دنیا زندگی میکنند. این پرندگان در قارههای مختلف از جمله آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، اروپا، آفریقا، آسیا و استرالیا یافت میشوند. آنها بیشتر در سواحل دریاها، دریاچهها، رودخانهها و مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری زندگی میکنند. بهویژه پلیکانهای سفید در شمال آمریکا و اروپا، و پلیکانهای خاکی و برزیلی در مناطق گرمسیری یافت میشوند.۳۳. آیا در ایران پلیکان وجود دارد؟
بله، پلیکانها در ایران نیز وجود دارند. بهویژه پلیکانهای سفید و پلیکانهای خاکی در مناطق مختلف ایران مانند دریاچه ارومیه، تالابهای بینالمللی مانند تالاب شادگان و مناطق جنوبی و ساحلی کشور مشاهده شدهاند. ایران یکی از مکانهای مهاجرتی برای پلیکانها است.۳۴. نقش پلیکان در اکوسیستم چیست؟
پلیکانها نقش مهمی در اکوسیستمهای آبی دارند. آنها بهعنوان شکارچیان ماهی در زنجیره غذایی عمل میکنند و کنترل جمعیت ماهیها و دیگر موجودات آبی را بر عهده دارند. همچنین، پلیکانها در پراکندگی دانهها و مواد مغذی در محیطهای مختلف نقش دارند، زیرا فضولات آنها میتواند به تقویت خاک و رشد گیاهان کمک کند.۳۵. پلیکان جزو کدام خانواده از جانوران است؟
پلیکانها جزو خانواده Pelecanidae از راسته Pelecaniformes هستند. این خانواده شامل پرندگانی است که عمدتاً بهعنوان پرندگان آبزی شناخته میشوند و بیشتر به ماهیها و دیگر موجودات آبی تغذیه میکنند.۳۶. آیا پلیکان و انسان نسبت خویشاوندی دارند؟
پلیکانها و انسانها از نظر تکاملی نسبت نزدیکی به یکدیگر ندارند. انسانها جزو گروه پستانداران هستند، در حالی که پلیکانها پرندگاناند. با این حال، هر دو گروه به کلاسهای مختلفی از حیوانات تعلق دارند که در نهایت به یک منشاء تکاملی دورتر از موجودات اولیه بازمیگردد.۳۷. پلیکان با کدام جانوران نسبت خویشاوندی دارد؟
پلیکانها از خانواده پرندگان آبزی بهشمار میآیند و به دیگر پرندگان آبزی مانند فلامینگوها، قوها، مرغهای دریایی و غازها نزدیکترند. از نظر تکاملی، آنها بهعنوان پرندگانی با ویژگیهای خاص مانند پرواز بلند و تغذیه از موجودات آبی با گونههایی مانند فلامینگوها، مرغهای دریایی و برخی دیگر از پرندگان نزدیک به خود مرتبط هستند.۳۸. آیا پلیکان قدرت یادگیری دارند؟
پلیکانها میتوانند برخی از مهارتها و رفتارهای جدید را یاد بگیرند. بهویژه، در جستجوی غذا، آنها قادر به یادگیری و بهکارگیری استراتژیهای مختلف برای شکار ماهی هستند. همچنین، برخی از تحقیقات نشان دادهاند که پلیکانها میتوانند رفتارهای جدید را از همنوعان خود یاد بگیرند، که نشاندهنده توانایی یادگیری اجتماعی است.۳۹. آیا پلیکان زبان انسان را میفهمد؟
پلیکانها توانایی درک زبان انسان را ندارند. این پرندگان قادر به شناسایی صداها و علائم خاص هستند، ولی نمیتوانند زبان انسانی را بهطور کامل درک کنند. با این حال، آنها ممکن است به برخی از صداهای خاص یا دستورات ساده مانند صداها یا اشارات برای تشویق به تغذیه یا تعامل با انسانها واکنش نشان دهند.۴۰. آیا پلیکان اهلی میشود؟
پلیکانها بهطور عمومی حیواناتی وحشی هستند و اهلی شدن آنها بسیار غیر معمول است. این پرندگان به طبیعت وحشی خود وابستهاند و نمیتوان آنها را مانند برخی دیگر از پرندگان اهلی کرد. آنها نیاز به فضاهای وسیع آبی برای شنا و شکار دارند، و زندگی در اسارت میتواند برایشان مشکلساز باشد. بهطور کلی، پلیکانها تمایلی به زندگی در محیطهای بسته ندارند.
- ۰۳/۰۹/۰۵