نیتروژن، با نماد N و عدد اتمی 7 در جدول تنوابی، یک عنصر شیمیایی غیر فلزی است که در طبیعت به‌طور عمده به شکل گاز نیتروژن (N₂) وجود دارد. این گاز حدود 78 درصد از جو زمین را تشکیل می‌دهد و در بسیاری از فرایندهای زیست‌محیطی و صنعتی، از جمله تولید کودهای شیمیایی و در حالت‌های غیر فعال برای حفظ مواد غذایی، نقش دارد.
نیتروژن یک عنصر بی‌رنگ و بی‌بو است که در دمای اتاق به صورت گاز در می‌آید. در ترکیب‌های شیمیایی، نیتروژن می‌تواند به اشکال مختلفی مانند آمونیاک (NH₃) و نیتریک اسید (HNO₃) وجود داشته باشد. این عنصر برای رشد گیاهان حیاتی است زیرا در تولید پروتئین و اسیدهای آمینه، که اجزای اساسی برای ساخت بافت‌های گیاهی و حیوانی هستند، نقش دارد. همچنین نیتروژن در صنایع مختلف برای ایجاد محیط‌های غیر فعال و محافظت از مواد در برابر اکسیداسیون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نیتروژن در کاربردهای مختلفی استفاده می‌شود، از جمله:
1. صنعت کشاورزی: به عنوان کود شیمیایی در ترکیب‌های نیتروژنی مانند اوره و آمونیاک برای بهبود رشد گیاهان.
2. صنایع غذایی: به عنوان گاز محافظ برای جلوگیری از اکسیداسیون و افزایش عمر مفید مواد غذایی.
3. صنایع شیمیایی: در تولید مواد شیمیایی مانند آمونیاک و نیتریک اسید.
4. پزشکی: در ایجاد محیط‌های غیر فعال برای حفظ تجهیزات و مواد دارویی.
5. صنایع الکترونیک: در تولید نیمه‌رساناها و محافظت از اجزای الکترونیکی در برابر اکسیداسیون.