نگرش (به انگلیسی : attitude) ، به عنوان یک مفهوم روان‌شناختی، به بررسی شیوه‌هایی می‌پردازد که افراد به رویدادها، اشیاء، و دیگران نگاه می‌کنند و با آن‌ها تعامل دارند. نگرش‌ها می‌توانند تأثیرات عمیقی بر رفتار، تصمیم‌گیری و احساسات فردی داشته باشند. در این مطلب، به تعریف نگرش، انواع آن، شکل‌گیری و تغییر آن، و تأثیراتش خواهیم پرداخت.
1. تعریف نگرش
نگرش مجموعه‌ای از باورها، احساسات، و تمایلاتی است که فرد نسبت به یک موضوع خاص دارد. این مجموعه به صورت کلی و پایدار در ذهن فرد شکل می‌گیرد و می‌تواند بر نحوه نگرش و رفتار او نسبت به موضوعات مختلف تأثیر بگذارد.
2. اجزای نگرش
نگرش از سه جزء اصلی تشکیل شده است:
- جزء شناختی: شامل باورها و ادراکاتی است که فرد درباره یک موضوع خاص دارد. مثلاً، اعتقاد به فواید ورزش برای سلامت.
- جزء احساسی: شامل احساسات و عواطفی است که فرد نسبت به یک موضوع تجربه می‌کند. مثلاً، احساس خوشایند نسبت به یک نوع موسیقی خاص.
- جزء رفتاری: شامل تمایلات و رفتارهایی است که فرد بر اساس نگرش خود نشان می‌دهد. مثلاً، انتخاب به رفتن به باشگاه ورزشی به دلیل باور به فواید آن.
3. انواع نگرش
- نگرش مثبت: زمانی که فرد دیدگاه یا احساسات مثبتی نسبت به یک موضوع خاص دارد. مثلاً، نگرش مثبت نسبت به یادگیری زبان‌های جدید.
- نگرش منفی: زمانی که فرد دیدگاه یا احساسات منفی نسبت به یک موضوع خاص دارد. مثلاً، نگرش منفی نسبت به کار کردن در شب.
- نگرش خنثی: زمانی که فرد نسبت به یک موضوع خاص هیچ احساس یا نظر قوی‌ای ندارد. مثلاً، نگرش خنثی نسبت به یک نوع غذای جدید.
4. شکل‌گیری نگرش
- تجربه‌های شخصی: تجربیات مستقیم و تعاملات فردی می‌توانند بر شکل‌گیری نگرش‌ها تأثیر بگذارند. مثلاً، تجربه موفقیت در یک فعالیت می‌تواند نگرش مثبت نسبت به آن فعالیت ایجاد کند.
- تأثیرات اجتماعی: خانواده، دوستان، و رسانه‌ها می‌توانند بر نگرش‌ها تأثیر بگذارند. نظرات و رفتارهای اطرافیان می‌تواند بر نگرش فرد نسبت به موضوعات مختلف تأثیرگذار باشد.
- آموزش و یادگیری: آموزش‌ها و اطلاعات جدید می‌توانند بر نگرش فرد تأثیر بگذارند. مثلاً، آگاهی از مزایای تغذیه سالم می‌تواند نگرش مثبت نسبت به رژیم غذایی سالم ایجاد کند.
5. تغییر نگرش
تغییر نگرش می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله:
- تجربیات جدید: مواجهه با تجربیات جدید می‌تواند نگرش فرد را تغییر دهد. مثلاً، تجربه سفر به یک کشور جدید ممکن است نگرش فرد نسبت به فرهنگ‌های مختلف را تغییر دهد.
- اطلاعات و آموزش: ارائه اطلاعات جدید و آموزش می‌تواند بر نگرش فرد تأثیر بگذارد. مثلاً، اطلاع‌رسانی در مورد مسائل زیست‌محیطی می‌تواند نگرش فرد نسبت به حفظ محیط زیست را تغییر دهد.
- تغییرات اجتماعی و فرهنگی: تغییرات در محیط اجتماعی و فرهنگی می‌تواند به تغییر نگرش‌ها منجر شود. مثلاً، تغییرات در قوانین و سیاست‌های اجتماعی می‌تواند نگرش‌های فردی را تحت تأثیر قرار دهد.
6. تأثیرات نگرش
- رفتار: نگرش‌ها می‌توانند به طور مستقیم بر رفتار فرد تأثیر بگذارند. مثلاً، نگرش مثبت نسبت به فعالیت‌های داوطلبانه می‌تواند فرد را به شرکت در چنین فعالیت‌هایی ترغیب کند.
- تصمیم‌گیری: نگرش‌ها می‌توانند بر فرآیند تصمیم‌گیری تأثیر بگذارند. مثلاً، نگرش فرد نسبت به یک محصول می‌تواند بر تصمیم خرید او تأثیرگذار باشد.
- روابط بین فردی: نگرش‌ها می‌توانند بر روابط فرد با دیگران تأثیر بگذارند. نگرش مثبت نسبت به دیگران می‌تواند به بهبود روابط و تعاملات اجتماعی کمک کند.
نتیجه‌گیری
نگرش به عنوان مجموعه‌ای از باورها، احساسات و تمایلات فردی می‌تواند تأثیرات عمیقی بر رفتار، تصمیم‌گیری و تعاملات اجتماعی داشته باشد. درک و مدیریت نگرش‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و روابط بین فردی کمک کند. تغییر نگرش‌ها ممکن است نیازمند تجربه‌های جدید، اطلاعات و آموزش‌های مناسب باشد، اما می‌تواند به رشد شخصی و بهبود تعاملات اجتماعی منجر شود.