خستگی چیست؟ نگاهی عمیق به سازوکارهای زیستی، روانی و تکاملی یک سیگنال هشداردهنده
مقدمه:
خستگی یکی از آشناترین تجربههای انسانی است. همه ما آن را حس کردهایم: سنگینی در بدن، کُندی ذهن، کاهش انگیزه و میل به توقف. اما خستگی فقط یک حس گذرا نیست. این پدیده پیچیده، حاصل همکاری مغز، بدن، هورمونها، متابولیسم، و حتی حافظهٔ تکاملی ماست. در این مقاله، خستگی را از منظرهای گوناگون بررسی میکنیم: از سازوکارهای سلولی و مغزی گرفته تا نقش آن در زندگی روزمره و بقای گونه ما.
بخش اول: خستگی چیست؟ تعریف و انواع
خستگی (Fatigue) حالتی ذهنی و جسمی است که با کاهش ظرفیت عملکرد، انگیزه و تمرکز همراه است. برخلاف خوابآلودگی که بیشتر به نیاز بدن به خواب اشاره دارد، خستگی میتواند حتی پس از استراحت هم ادامه یابد و ابعاد مختلفی داشته باشد.