کتاب بهرام

مطالب علمی فرهنگی هنری

کتاب بهرام

مطالب علمی فرهنگی هنری

کتاب بهرام
طبقه بندی موضوعی
آخرین نظرات
  • ۶ اسفند ۰۳، ۰۵:۰۲ - ناشناس
    ok

۱۶ مطلب با موضوع «جامعه :: پدیده های اجتماعی» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

اخلاق چیست؟

از بقاء ژن‌ها تا وجدان انسان

آیا کشتن همیشه بد است؟ آیا باید به نیازمندان کمک کرد، حتی اگر به ما ربطی نداشته باشند؟ آیا انصاف، یک قرارداد اجتماعی‌ست یا چیزی عمیق‌تر و ذاتی در ما؟ ما انسان‌ها از کودکی با واژه‌ای به نام اخلاق سر و کار داریم، بی‌آن‌که همیشه بدانیم دقیقاً با چه چیزی طرف هستیم.

در این مقاله، سعی می‌کنیم «اخلاق» را نه از دیدگاه فیلسوفان قرون وسطی، بلکه از چشم‌انداز علم، به‌ویژه زیست‌شناسی فرگشتی، روان‌شناسی تکاملی و علوم اعصاب بررسی کنیم. اینجا خبری از فرامین آسمانی و لوح‌های سنگی نیست. ما می‌خواهیم ببینیم اخلاق از کجا آمده، چرا وجود دارد، و آیا بدون دین و خدا هم می‌توان انسان اخلاقی بود یا نه.

🧬 اخلاق در طبیعت: آیا حیوانات هم «اخلاق» دارند؟

شاید تصور کنیم فقط انسان‌ها می‌توانند اخلاقی باشند. اما پژوهش‌ها در رفتارشناسی حیوانات نشان داده‌اند که رگه‌هایی از همدلی، انصاف و حتی کمک‌رسانی در بسیاری از گونه‌ها دیده می‌شود.

  • شامپانزه‌ها اگر ببینند همنوع‌شان گرسنه است، گاهی غذای خود را با او تقسیم می‌کنند.

  • موش‌ها در آزمایشگاه در قفس را باز می‌کنند تا هم‌نوع زندانی‌شان را آزاد کنند، حتی اگر برایشان منفعتی نداشته باشد.

  • بهرام بهرامی حصاری
  • ۰
  • ۰

قدیمی‌ترین تمدن‌های شناخته‌شده روی کره زمین به هزاره‌های پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردند. در این میان، تمدن سومر در بین‌النهرین (مزوبوتامیا)، تمدن مصر باستان در شمال آفریقا، و تمدن دره سند در شبه‌قاره هند از کهن‌ترین تمدن‌های جهان محسوب می‌شوند. اما به‌طور خاص، تمدن سومر (حدود ۳۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد) به عنوان یکی از نخستین تمدن‌های شهری و پیشرفته شناخته می‌شود.

۱. تمدن سومر (بین‌النهرین)

  • موقعیت جغرافیایی: جنوب بین‌النهرین (عراق امروزی).

  • دوره زمانی: حدود ۳۵۰۰ تا ۱۹۰۰ قبل از میلاد.

  • دستاوردها:

    • اختراع خط میخی، یکی از اولین سیستم‌های نوشتاری.

    • ساخت زیگورات‌ها (معابد پلکانی).

    • توسعه شهرهای مهم مانند اور، اوروک، و لاگاش.

    • پیشرفت در ریاضیات، ستاره‌شناسی، و حقوق (مانند قانون اور-نامو).

۲. تمدن مصر باستان

  • بهرام بهرامی حصاری
  • ۰
  • ۰

انیمیسم (Animism) یکی از کهن ترین باورهای مذهبی و فلسفی در جهان است که بر اساس آن، تمام عناصر طبیعت—از جمله حیوانات، گیاهان، سنگها، رودخانه ها و حتی پدیده های طبیعی مانند رعد و برق—دارای روح یا نیروی حیاتی هستند. این مفهوم در بسیاری از فرهنگ های بومی و سنتی دیده میشود و پایه برخی از ادیان مدرن نیز هست.

ریشه شناسی و تعریف انیمیسم

  • واژه "انیمیسم" از کلمه لاتین "anima" به معنی "روح" یا "نفس" گرفته شده است.

  • این اصطلاح را ادوارد تیلور (Edward B. Tylor)، مردم شناس انگلیسی، در قرن ۱۹ میلادی معرفی کرد.

  • طبق تعریف تیلور، انیمیسم باور به وجود روح در همه موجودات و اشیاء است.


ویژگی های اصلی انیمیسم

  • بهرام بهرامی حصاری
  • ۰
  • ۰

بانک‌ها به عنوان نهادهای مالی، نقش اساسی در اقتصاد جوامع ایفا می‌کنند. آن‌ها خدمات متنوعی از جمله نگهداری پول، ارائه وام، تسهیل مبادلات مالی و سرمایه‌گذاری را ارائه می‌دهند. بانک‌ها به عنوان واسطه‌گر بین پس‌اندازکنندگان و وام‌گیرندگان عمل کرده و به رشد اقتصادی کمک می‌کنند. در این مطلب، به تاریخچه بانک‌ها، انواع آن‌ها، عملکردها و نقش آن‌ها در اقتصاد می‌پردازیم.

تاریخچه بانک‌ها

تاریخچه بانک‌داری به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و مراحل مختلفی را طی کرده است:

  1. دوران باستان:

    • در تمدن‌های باستانی مانند بابل، مصر و یونان، معابد به عنوان اولین نهادهای مالی عمل می‌کردند و مردم پول و اشیای قیمتی خود را نزد آن‌ها نگهداری می‌کردند.

    • در روم باستان، صرافان (Money Changers) به مبادله ارز و ارائه خدمات مالی می‌پرداختند.

  2. قرون وسطی:

  • بهرام بهرامی حصاری
  • ۰
  • ۰

هرم قدرت (Power Pyramid) یک مدل مفهومی است که نحوه توزیع و سلسله‌مراتب قدرت را در سازمان‌ها، دولت‌ها، جوامع و حتی فرهنگ‌ها نشان می‌دهد. این مدل با تقسیم قدرت به سطوح مختلف، به وضوح تشریح می‌کند که در هر سطح چه افرادی تصمیم‌گیری می‌کنند و چگونه این تصمیمات به سطوح پایین‌تر منتقل می‌شود. مفهوم هرم قدرت در حوزه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کاربرد دارد و معمولاً با هدف تحلیل و مدیریت ساختارهای قدرت استفاده می‌شود.

1. تعریف هرم قدرت

هرم قدرت ساختاری است که در آن افراد، گروه‌ها یا نهادهای مختلف در سطوح مختلف قرار دارند. این سطوح معمولاً به صورت سلسله‌مراتبی سازماندهی می‌شوند و نشان‌دهنده‌ی توزیع نابرابر قدرت و اختیارات در یک سیستم هستند. به طور ساده، هر چه فرد یا گروهی در هرم بالاتر باشد، قدرت بیشتری دارد و مسئولیت‌های بیشتری را بر عهده دارد.

2. ویژگی‌های اصلی هرم قدرت

  • بهرام بهرامی حصاری
  • ۰
  • ۰

تقسیم کار (Division of labor) یکی از مفاهیم اساسی در تحلیل توسعه اجتماعی و اقتصادی انسان‌هاست که به تدریج در تاریخ بشر شکل گرفته است. انسان‌های اولیه ابتدا به صورت شکارچی-جمع‌آورنده زندگی می‌کردند و در آن دوران هنوز تقسیم کار پیچیده‌ای وجود نداشت. هر فرد به نوعی در تأمین نیازهای روزانه شرکت می‌کرد، اما این فعالیت‌ها بیشتر بر اساس نیازهای اولیه مانند جستجو برای غذا و محافظت از خود در برابر خطرات بود.

مرحله نخست: دوران شکارچی-جمع‌آورنده

در این دوره، انسان‌ها گروه‌هایی کوچک بودند که به طور مشترک به فعالیت‌هایی نظیر شکار، جمع‌آوری گیاهان و میوه‌ها، و ساخت پناهگاه‌ها می‌پرداختند. تقسیم کار در این دوران ساده و ابتدایی بود، به طوری که اعضای گروه‌ها بسته به جنسیت و توانایی‌های جسمانی خود به فعالیت‌های مختلف مشغول می‌شدند. به عنوان مثال، مردان معمولاً در شکار شرکت می‌کردند و زنان به جمع‌آوری میوه‌ها و گیاهان می‌پرداختند. اما این تقسیم کار هنوز به صورت سازمان یافته و تخصصی نبود.

مرحله دوم: انقلاب کشاورزی و یکجانشینی

  • بهرام بهرامی حصاری
  • ۰
  • ۰

نمادگرایی (Symbolism) یک رویکرد یا شیوه‌ی بیان است که در آن از نمادها و نشانه‌ها برای نمایاندن مفاهیم پیچیده، احساسات یا افکار انتزاعی استفاده می‌شود. به عبارت ساده، نمادگرایی به استفاده از یک شیء، رنگ، شخصیت یا پدیده برای نمایاندن چیزی فراتر از معنای ظاهری و سطحی اشاره دارد. این نوع بیان می‌تواند در ادبیات، هنر، دین، فلسفه و فرهنگ‌های مختلف وجود داشته باشد.

1. مفهوم نمادگرایی

نمادگرایی به معنای انتقال مفاهیم و ایده‌ها از طریق استفاده از نمادها است. نمادها به اشیاء، کلمات یا تصاویری اطلاق می‌شوند که به چیزی فراتر از معنای ظاهری خود اشاره دارند. برای مثال، در ادبیات، رنگ‌ها می‌توانند نمادهای خاصی داشته باشند، مانند قرمز که ممکن است نماد عشق یا خشونت باشد، یا سفید که ممکن است نمایانگر پاکی و بی‌گناهی باشد.

  • بهرام بهرامی حصاری
  • ۰
  • ۰

دوئل (به فرانسوی: duel) به معنای نبردی است که بین دو فرد انجام می‌شود تا توهین، افترا یا به چالش کشیدن شرافت یکی از طرفین تلافی و یا اصلاح شود. این نبرد معمولاً بر پایه یک سری قواعد و مقررات مشخص انجام می‌شود و طرفین در آن از سلاح‌هایی که به توافق رسیده‌اند، استفاده می‌کنند. دوئل‌ها به‌طور عمده در فرهنگ‌های اروپایی شناخته شده‌اند، اگرچه در برخی نقاط دیگر جهان نیز سابقه‌ای از آن‌ها وجود دارد. در دوران معاصر، دوئل در بسیاری از کشورها غیرقانونی است، چرا که به‌عنوان یک عمل خشونت‌آمیز و خطرناک شناخته می‌شود.

تاریخچه و ریشه‌شناسی دوئل

کلمه‌ی "دوئل" در زبان فارسی در فرهنگ دهخدا این‌گونه تعریف شده است: جنگ تن به تن که دو نفر به تلافی توهین و برای اعاده حیثیت، به وسیله سلاح‌هایی همچون شمشیر، طپانچه، شلاق و دیگر ابزارهای مشابه مبارزه می‌کنند. دوئل در گذشته معمولاً در جوامع غربی رایج بود و به‌طور خاص در قرون وسطی و دوران رنسانس اروپا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. در این زمان‌ها، حفظ شرافت فردی و خانوادگی برای افراد جامعه از اهمیت بسیاری برخوردار بود و بسیاری از افراد برای حل اختلافات خود به دوئل روی می‌آوردند.

  • بهرام بهرامی حصاری
  • ۰
  • ۰

کوچ‌نشینی (به انگلیسی : Nomadism) یکی از ویژگی‌های ابتدایی زندگی انسان‌ها در طول تاریخ بوده است که بر اساس آن، انسان‌ها به دنبال منابع طبیعی مختلف، از جمله غذا و آب، به طور مداوم از مکانی به مکان دیگر حرکت می‌کردند. این سبک زندگی در بسیاری از جوامع ابتدایی و قبایل، حتی در دوره‌های پیش از تاریخ، مشاهده می‌شد و تاثیرات زیادی بر شکل‌گیری فرهنگ‌ها، جوامع و توسعه تمدن‌های بشری داشته است.

تعریف کوچ‌نشینی: کوچ‌نشینی به طور کلی به شیوه‌ای از زندگی اطلاق می‌شود که در آن انسان‌ها به دلیل عدم استقرار در یک مکان ثابت، به طور منظم و مداوم از مکانی به مکان دیگر نقل مکان می‌کنند. این حرکت به دلایل مختلفی مانند تأمین غذا، شرایط اقلیمی، شکار، یا به دلیل منابع طبیعی می‌تواند صورت بگیرد. جوامع کوچ‌نشین معمولاً به صورت گروهی زندگی می‌کنند و برای تأمین نیازهای اولیه خود مانند غذا، سرپناه و امنیت، به طور دائمی در حال جابجایی هستند.

ویژگی‌های جوامع کوچ‌نشین:

  • بهرام بهرامی حصاری
  • ۰
  • ۰

یکجانشینی (به انگلیسی: Sedentarism) انسان به معنای گذار از زندگی به‌صورت کوچ‌نشینی به زندگی در مکان‌های ثابت و دائمی است. این تغییر یکی از مهم‌ترین تحولات در تاریخ بشر محسوب می‌شود که تأثیرات عمیقی بر فرهنگ، اقتصاد، و ساختارهای اجتماعی بشر داشت. این فرآیند که معمولاً به عنوان یکی از ویژگی‌های دوره نوسنگی شناخته می‌شود، آغازگر تحولی عظیم در شیوه زندگی انسان‌ها بود.

1. پیشینه کوچ‌نشینی

قبل از اینکه انسان‌ها به زندگی یکجانشینی روی آورند، به‌طور عمده زندگی به‌صورت شکار و گردآوری غذا را دنبال می‌کردند. جوامع پیش از تاریخ در گروه‌های کوچکی زندگی می‌کردند و برای تأمین غذا مجبور به حرکت از مکانی به مکان دیگر بودند. زندگی کوچ‌نشینی به انسان‌ها اجازه می‌داد تا در مناطق مختلف منابع غذایی پیدا کنند، اما در عین حال این سبک زندگی محدودیت‌هایی داشت.

2. شروع کشاورزی و انقلاب نوسنگی

  • بهرام بهرامی حصاری

آمارگیر وبلاگ