ژن‌ها واحدهای بنیادی وراثت در موجودات زنده هستند که حاوی دستورالعمل‌های لازم برای ساخت و عملکرد سلول‌ها و موجودات زنده می‌باشند. این مولکول‌های پیچیده، مسئول انتقال صفات وراثتی از والدین به فرزندان بوده و نقشی اساسی در تنوع زیستی ایفا می‌کنند. در این مقاله، به بررسی ساختار، عملکرد و انواع ژن‌ها، جهش‌های ژنتیکی و کاربردهای علم ژنتیک خواهیم پرداخت. این بررسی‌ها به درک بهتر فرآیندهای زیستی و پیشرفت‌های علمی در زمینه‌های مختلف کمک خواهند کرد.
ساختار ژن
1. ترکیب شیمیایی
DNA (دئوکسی ریبونوکلئیک اسید)، ماده اصلی تشکیل‌دهنده ژن‌ها است که در سلول‌ها یافت می‌شود. این مولکول از زنجیره‌ای طولانی از نوکلئوتیدها تشکیل شده است. هر نوکلئوتید شامل سه جزء اصلی است:
- قند دئوکسی‌ریبوز: یک قند پنج کربنه که به عنوان اسکلت ساختاری در مولکول DNA عمل می‌کند.
- گروه فسفات: که به ایجاد پیوندهای فسفات-قند کمک می‌کند.
- بازهای نیتروژنه: این بازها شامل آدنین (A)، تیمین (T)، سیتوزین (C) و گوانین (G) هستند که به صورت جفت‌های خاصی (آدنین با تیمین، گوانین با سیتوزین) به یکدیگر متصل می‌شوند.