گفتی: غزل بگو! چه بگویم؟ مجال کو؟
شیرین من! برای غزل شور و حال کو؟
✍✔✍
پر می زند دلم به هوای غزل، ولی
گیرم هوای پر زدنم هست، بال کو؟
✍✔✍
گیرم به فال نیک بگیرم بهار را
چشم و دلی برای تماشا و فال کو؟
✍✔✍
تقویم چارفصل دلم را ورق زدم
آن برگهای سبزِ سرآغاز سال کو؟
✍✔✍
رفتیم و پرسش دل ما بی جواب ماند
حال سوال و حوصله ی قیل و قال کو؟
قیصر امین پور
ما گنهکاریم، آری، جرم ما هم عاشقی است
آری اما آنکه آدم هست و عاشق نیست، کیست؟
♪♪♪
زندگی بی عشق، اگر باشد، همان جان کندن است
دم به دم جان کندن ای دل کار دشواری است، نیست؟
♪♪♪
زندگی بی عشق، اگر باشد، لبی بی خنده است
بر لب بی خنده باید جای خندیدن گریست
♪♪♪
زندگی بی عشق اگر باشد، هبوطی دائم است
آنکه عاشق نیست، هم اینجا هم آنجا دوزخی است
♪♪♪
عشق عین آب ماهی یا هوای آدم است
می توان ای دوست بی آب و هوا یک عمر زیست؟
♪♪♪
تا ابد در پاسخ این چیستان بی جواب
بر در و دیوار می پیچد طنین چیست؟ چیست؟...
قیصر امین پور
پیش بیا! پیش بیا! پیش‌تر!
تا که بگویم غم دل بیشتر
✗
دوست ترت دارم از هر چه دوست
ای تو به من از خود من خویش تر
✗
دوست تر از آن که بگویم چه قدر
بیش تر از بیش تر از بیش تر
✗
داغ تو را از همه داراترم
درد تو را از همه درویش تر
✗
هیچ نریزد بجز از نام تو
بر رگ من گر بزنی نیشتر
✗
فوت و فن عشق به شعرم ببخش
تا نشود قافیه اندیش تر
قیصر امین پور
بی تو اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سال ها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
☂☆☂
از همان لحظه که از چشم یقین افتادند
چشم های نگران آینه ی تردیدند
☂☆☂
نشد از سایه ی خود هم بگریزند دمی
هرچه بیهوده به گرد خودشان چرخیدند
☂☆☂
چون بجز سایه ندیدند کسی در پی خود
همه از دیدن تنهایی خود ترسیدند
☂☆☂
غرق دریای تو بودند ولی ماهی وار
باز هم نام و نشان تو ز هم پرسیدند
☂☆☂
در پی دوست همه جای جهان را گشتند
کس ندیدند در آیینه به خود خندیدند
☂☆☂
سیر تقویم جلالی به جمال تو خوش است
فصل ها را همه با فاصله ات سنجیدند
☂☆☂
تو بیایی همه ساعت ها و ثانیه ها
از همین روز، همین لحظه، همین دم عیدند
قیصر امین پور
سراپا اگر زرد و پژمرده ایم
ولی دل به پاییز نسپرده ایم
✔✔
چو گلدان خالی، لب پنجره
پر از خاطرات ترک خورده ایم
✔✔
اگر داغ دل بود، ما دیده ایم
اگر خون دل بود، ما خورده ایم
✔✔
اگر دل دلیل است، آورده ایم
اگر داغ شرط است، ما برده ایم
✔✔
اگر دشنه ی دشمنان، گردنیم!
اگر خنجر دوستان، گرده ایم!
✔✔
گواهی بخواهید، اینک گواه:
همین زخمهایی که نشمرده ایم!
✔✔
دلی سربلند و سری سر به زیر
از این دست عمری به سر برده ایم
قیصر امین پور
ناودانها شر شر باران بی صبری است
آسمان بی حوصله، حجم هوا ابری است
❉
کفشهایی منتظر در چارچوب در
کوله باری مختصر لبریز بی صبری است
❉
پشت شیشه می تپد پیشانی یک مرد
در تب دردی که مثل زندگی جبری است
❉
و سرانگشتی به روی شیشه های مات
بار دیگر می نویسد: "خانه ام ابری است"
قیصر امین پور
ای عشق، ای ترنم نامت ترانه ها
معشوق آشنای همه عاشقانه ها
✔
ای معنی جمال به هر صورتی که هست
مضمون و محتوای تمام ترانه ها
✔
با هر نسیم، دست تکان می دهد گلی
هر نامه ای ز نام تو دارد نشانه ها
✔
هر کس زبان حال خودش را ترانه گفت:
گل با شکوفه، خوشه گندم به دانه ها
✔
شبنم به شرم و صبح به لبخند و شب به راز
دریا به موج و موج به ریگِ کرانه ها
✔
باران قصیده ای است تر و تازه و روان
آتش ترانه ای به زبان زبانه ها
✔
اما مرا زبان غزلخوانی تو نیست
شبنم چگونه دم زند از بی کرانه ها
✔
کوچه به کوچه سر زده ام کو به کوی تو
چون حلقه در به در زده ام سر به خانه ها
✔
یک لحظه از نگاه تو کافی است تا دلم
سودا کند دمی به همه جاودانه ها...
قیصر امین پور
غزل، این قالب شعری کهن و فاخر، همواره جایگاه ویژه‌ای در ادبیات فارسی داشته است. با ورود به دوران معاصر، غزل نه تنها از اهمیت خود نکاست، بلکه با تغییرات و تحولات بسیاری مواجه شد که آن را باز هم زنده‌تر و پویاتر کرد. شاعران معاصر با بهره‌گیری از زبان و اندیشه‌های نوین، توانستند غزل را به شکلی جدید و جذاب بازآفرینی کنند. این تحولات نه تنها در ساختار و فرم غزل، بلکه در مضامین و مفاهیم آن نیز قابل مشاهده است.
با وجود همه‌ی این پیشرفت‌ها و نوآوری‌ها، غزل معاصر هنوز تا رسیدن به کمال مطلوب و سر منزل موعود راه درازی در پیش دارد. برخی چالش‌ها و مسائل همچنان باقی مانده‌اند که نیازمند توجه و تلاش بیشتر شاعران و منتقدان ادبی است. از جمله می‌توان به نیاز به تعمیق بیشتر در مضامین، یافتن زبانی تازه و متناسب با زمانه، و همچنین حفظ تعادل میان سنت و نوآوری اشاره کرد.
در شعر فارسی، عناصر طبیعی همواره نقشی برجسته داشته‌اند و به عنوان ابزارهایی برای بیان احساسات و افکار شاعران مورد استفاده قرار گرفته‌اند. غزل معاصر نیز از این قاعده مستثنی نیست و طبیعت همچنان حضوری پررنگ در این قالب شعری دارد. عناصری همچون دریا، ساحل و توفان به عنوان نمادهایی پویا و چندوجهی در غزل معاصر مطرح می‌شوند، که هر یک با بار معنایی خاص خود به غنای مفاهیم و تصاویر شعری کمک می‌کنند. دریا با عمق بی‌پایان و جنبش‌های مستمرش، نمادی از احساسات ژرف انسان و تحولات روحی است؛ ساحل به عنوان مرزی میان ثبات و تغییر، محلی برای تلاقی آرامش و ناآرامی‌هاست؛ و توفان با قدرت و هیبت خود، نمایانگر لحظات بحرانی و تحولات بنیادین در زندگی فردی و اجتماعی می‌باشد.
در این مقاله، به بررسی چگونگی بهره‌گیری شاعران معاصر از این عناصر طبیعی پرداخته و نقش آن‌ها را در ایجاد تصاویر بدیع و مفاهیم عمیق‌تر در غزل معاصر تحلیل خواهیم کرد. هدف ما این است که نشان دهیم چگونه حضور پویا و معنادار این عناصر طبیعی نه تنها به زیبایی‌شناسی شعر افزوده، بلکه به بیان مؤثرتر احساسات و تفکرات شاعرانه نیز کمک کرده است.
ஜ۩۞۩ஜஜ۩۞۩ஜஜ۩۞۩ஜ
دریا در شعر شاعران معاصر
*
آن ماهی ام که گوشه ای از حوض، مرده ام
بیچاره آن دلی که به دریا سپرده ام
(میلاد عرفان پور)
*
مثل عشقی که به داد دل تنها نرسد
ترسم این است که این رود به دریا نرسد
(عبدالجبار کاکائی)
*
تو پری باشی و تا آن سوی دریا بروی
من به سودای تو یک مرغ مهاجر باشم
(غلامرضا طریقی)
*
