زنجیره جانبی (Side Chain)
زنجیره جانبی (Side Chain) به بخش خاصی از یک مولکول اشاره دارد که به اتم کربن مرکزی (یا اتمهای دیگر) متصل شده و ویژگیهای خاصی را به آن مولکول میدهد. این مفهوم به ویژه در شیمی آلی و بیوشیمی کاربرد دارد و در زمینههای مختلفی از جمله اسیدهای آمینه، پروتئینها و ترکیبات شیمیایی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
1. زنجیره جانبی در اسیدهای آمینه
در اسیدهای آمینه، زنجیره جانبی به گروهی از اتمها اشاره دارد که به کربن α (کربنی که به گروه آمینی و گروه کربوکسیل متصل است) متصل میشود. این زنجیره جانبی میتواند از یک یا چند اتم کربن، هیدروژن، نیتروژن، اکسیژن و سایر عناصر تشکیل شده باشد. زنجیره جانبی تعیینکننده ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی اسید آمینه است و بر رفتار آن در پروتئینها تأثیر میگذارد.
2. انواع زنجیرههای جانبی
زنجیرههای جانبی میتوانند به صورتهای مختلفی طبقهبندی شوند:
زنجیرههای جانبی غیرقطبی (Nonpolar Side Chains): این زنجیرهها معمولاً شامل کربن و هیدروژن هستند و خاصیت هیدروفوبیک (Hydrophobic) دارند. به عنوان مثال، زنجیره جانبی اسید آمینههایی مانند لوسین (Leucine) و ایزولوسین (Isoleucine) از این نوع هستند.