خودآگاهی (Self-awareness) یکی از پیچیدهترین و جذابترین مفاهیم در حوزههای روانشناسی، فلسفه، علوم شناختی و حتی عصبشناسی است. این مفهوم به توانایی فرد یا موجود زنده در تشخیص خود به عنوان یک موجود مستقل و متمایز از محیط و دیگران اشاره دارد. خودآگاهی شامل درک وجود خود، افکار، احساسات، و حالات درونی است و به عنوان یکی از نشانههای اصلی هوش و شناخت پیشرفته در نظر گرفته میشود.
تعریف خودآگاهی
خودآگاهی به معنای توانایی فرد در شناخت خود به عنوان یک موجود مستقل، با افکار، احساسات، و تجربیات منحصر به فرد است. این مفهوم شامل دو جنبه اصلی است:
خودآگاهی ذهنی (Subjective Self-awareness): درک این که فرد یک موجود جداگانه است و میتواند تجربیات خود را از دنیای اطراف متمایز کند.