- مد
- ــٓـ
- مد به تنهایی یک حرف شمرده می‌شود و الفی که مد داشته باشد یک هجای بلند (یعنی: _ ) محسوب می‌شود.
مانند:
(شستم ز می در پای خم، دامن ز هر آلودگی)
شس / تم / ز / می / در / پا / ی / خم / دا / من / ز / هر / آ / لو / د / گی
_ _ U _ _ /_ U _ _ / _ U _ _ / _ U _
مستفعلن / مستفعلن / مستفعلن / مستفعلن
در این مثال، حرف (آ) در کلمه (آلودگی) یک هجای بلند (_) محسوب شده است.
شس / تم / ز / می / در / پا / ی / خم / دا / من / ز / هر / آ / لو / د / گی
_ _ U _ _ / _ U _ _ /_U _ _ / _ U _
| شس | تم | ز | می | در | پا | ی | خم | دا | من | ز | هر | آ | لو | د | گی |
| _ | _ | U | _ | _ | _ | U | _ | _ | _ | U | _ | _ | _ | U | _ |
یادآوری: حرف (آ) اگر مصوت بلند حرف پیش از خود واقع شود، مد از تقطیع حذف می‌شود.
مانند:
(گرچه مه در عالم آرایی ز گیتی بر سر آمد)
گر چِ مه در / عا ل ما را / یی ز گی تی /بر س را مد
_ U _ _ / _ U _ _ / _ U _ _ / _ U _ _
فاعلاتن / فاعلاتن / فاعلاتن / فاعلاتن
مد در هر دو کلمه (آرایی و آمد) به جهت آن که (آ) مصوت بلند حرف پیش از خود تلفظ شده است، حذف شده است.
مثالی از شعر حافظ: آن کیست کز روی کرم با ما وفاداری کند؟
آن/ کی+ست/ کز/رو/ی/ک/رم
با/ما/و/فا/دا/ری/ک/ند
بر وزن : مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن
_ _ U _ _ / _ U _ _ /_U _ _ / _ U _
| مس | تف | ع | لن | مس | تف | ع | لن | مس | تف | ع | لن | مس | تف | ع | لن |
| آن | کیست | - | کز | رو | ی | ک | رم | با | ما | و | فا | دا | ری | ک | ند |
| _ | _ | U | _ | _ | _ | U | _ | _ | _ | U | _ | _ | _ | U | _ |