دیوید امیل دورکیم (به فرانسوی: David Émile Durkheim - تلفظ فرانسوی: [eˈmil dyʀˈkɛm])، جامعه‌شناس برجسته‌ای بود که در تاریخ ۱۵ آوریل ۱۸۵۸ متولد شد و در ۱۵ نوامبر ۱۹۱۷ درگذشت. او به عنوان یکی از بنیان‌گذاران جامعه‌شناسی شناخته می‌شود و بسیاری او را به عنوان پدر جامعه‌شناسی می‌دانند. اگرچه آگوست کنت به عنوان کسی که واژه جامعه‌شناسی را معرفی کرد، شناخته می‌شود، اما دورکیم نخستین فردی بود که توانست کرسی استادی در این رشته را تأسیس کند. او همچنین مؤسس سالنامه جامعه‌شناسی در فرانسه به شمار می‌رود.
زندگی‌نامه
دورکیم در شهر اپینال، واقع در شهرستان لورن در امپراتوری دوم فرانسه به دنیا آمد. او از خانواده‌ای با ریشه‌های عمیق یهودی و فقاهتی بود. در دوران جوانی، علاوه بر تحصیل در مدارس غیرمذهبی، زبان عبری، عهد عتیق و تلمود را نیز آموخت. پس از دریافت تأییدیه سنتی کلیمی در سن سیزده سالگی، تحت تأثیر یک معلم زن کاتولیک به مذهب کاتولیک علاقه‌مند شد، اما به زودی از هرگونه تعلق مذهبی فاصله گرفت و به لاادری‌گری روی آورد.
دوران تحصیل متوسطه را در دبیرستان اپینال و سپس در دبیرستان لیسه لویی لوگران در پاریس گذراند. پس از دو بار ناکامی در امتحانات ورودی اکول نرمال سوپریور، او در سال ۱۸۷۹ موفق به ورود به این مدرسه عالی شد. هم‌کلاسی‌های او در این سال از استعدادهای برجسته قرن نوزدهم بودند و بسیاری از آن‌ها، مانند آنری برگسون و ژان ژورس، بعدها به چهره‌های بزرگ روشنفکری تاریخ فرانسه تبدیل شدند.
با وجود اینکه دورکیم در یک خانواده مذهبی بزرگ شده بود، در دوران نوجوانی و جوانی نگرش او به دین از حالت مومنانه به رویکردی علمی و پژوهشی تغییر کرد. از این دوران به بعد، دورکیم جوان تلاش کرد تا به جای نگاه صرفاً ایمانی و اعتقادی، به دین و مفاهیم مرتبط با آن از زاویه‌ای علمی و بی‌طرفانه بنگرد. او در آن زمان به دنبال تحصیل در زمینه‌های مرتبط با روش‌های علمی و مباحث اخلاقی بود تا بتواند به هدایت زندگی اجتماعی انسان‌ها کمک کند.
پس از سفری که دورکیم به آلمان داشت، با روانشناسی علمی که ویلیام وونت از پیشگامان آن بود، آشنا شد. این سفر تأثیرات عمیقی بر اندیشه و رفتار دورکیم گذاشت و پس از آن، او موفق به نگارش چندین اثر علمی در حوزه‌های مختلف شد که ریشه در تجربیات او از این سفر داشت. با انتشار این آثار، دورکیم توانست کمی شهرت کسب کند و در سال ۱۸۸۷ کرسی تدریس دانشگاهی در گروه فلسفه دانشگاه بوردو را به دست آورد.
امیل دورکیم در ۱۵ نوامبر ۱۹۱۷ بر اثر سکته مغزی در پاریس درگذشت و جسد او در گورستان مون‌پارناس در پاریس به خاک سپرده شد.