ریشه‌شناسی واژه «آشپزی» در زبان فارسی جذابیت خاصی دارد و نشان‌دهنده ارتباط عمیق فرهنگ و تاریخ با خوراک و پخت‌وپز است. برای درک دلیل نامگذاری «آشپزی» به جای «پخت‌وپز» یا واژه‌های مشابه، باید به پیشینه تاریخی، نقش فرهنگی «آش» در ایران باستان، و تحول زبان فارسی توجه کنیم.
ریشه‌شناسی واژه «آشپزی»
-
«آش» (Āsh):
این واژه در فارسی باستان به غذایی آبکی و معمولاً حاوی حبوبات، سبزیجات و گوشت اشاره دارد که از دیرباز در فرهنگ ایرانیان جایگاه ویژه‌ای داشته است. «آش» نه تنها یک غذای ساده، بلکه نمادی از همبستگی اجتماعی و مراسم مذهبی یا ملی محسوب می‌شد.در متون کهن فارسی مانند «شاهنامه فردوسی»، آش به عنوان غذایی رایج در میدان‌های نبرد و مهمانی‌ها توصیف شده است.
در فرهنگ عامه، «آشِ نذری» یا «آشِ عزا» نشان‌دهنده نقش این غذا در مناسک اجتماعی است.
«پَز» (Paz):