عدد فی (ϕ) یا نسبت طلایی یکی از شگفت‌انگیزترین و زیباترین مفاهیم ریاضی است که نه‌تنها در هندسه و هنر، بلکه به‌طور گسترده در طبیعت نیز مشاهده میشود. در ادامه، هم به تعریف ریاضی آن می‌پردازیم، هم به نمونه‌های واقعی‌اش در جهان زنده.
نسبت طلایی عددی تقریبی برابر با:
ϕ≈1.6180339887
این عدد وقتی به‌دست می‌آید که طول یک خط به دو قسمت تقسیم شود به طوری که نسبت قسمت بزرگ‌تر به قسمت کوچک‌تر برابر باشد با نسبت کل خط به قسمت بزرگ‌تر:
علم عصب شناسی (Neuroscience) یا علوم اعصاب، شاخه‌ای میان‌رشته‌ای است که به مطالعه سیستم عصبی، از جمله مغز، نخاع و شبکه‌های عصبی محیطی می‌پردازد. این علم ترکیبی از زیست‌شناسی، روانشناسی، پزشکی، فیزیک، ریاضیات و حتی علوم کامپیوتر است و هدف نهایی آن درک چگونگی عملکرد مغز و ارتباط آن با رفتار، یادگیری، حافظه و بیماری‌های عصبی است.
دوران باستان: مصری‌ها و یونانی‌ها اولین کسانی بودند که به مطالعه مغز پرداختند. بقراط معتقد بود مغز مرکز هوش است، اما ارسطو اشتباهاً قلب را مرکز ادراک می‌دانست.
قرن ۱۷ و ۱۸: دانشمندان مانند رنه دکارت نظریه‌هایی درباره ارتباط مغز و بدن ارائه دادند.
حباب‌ها آنقدر ساده و در عین حال اسرارآمیز هستند که هم کودکان را سرگرم می‌کنند و هم دانشمندان را به تحقیق واداشته‌اند. اما حباب دقیقاً چیست و چرا اینقدر جذاب است؟ در این مطلب، هم به تعریف علمی حباب می‌پردازیم و هم چند نکته جالب درباره آن کشف می‌کنیم!
حباب یک لایه نازک مایع است که حول یک گاز (معمولاً هوا) تشکیل میشود. این لایه از آب و مولکول‌های سورفکتانت (مثل صابون) ساخته شده که کشش سطحی آب را کاهش می‌دهند و به حباب اجازه تشکیل شدن می‌دهند.
هتروتروف (Heterotroph) به موجودات زنده‌ای گفته میشود که برای تأمین انرژی و مواد مغذی مورد نیاز خود، باید مواد آلی ساخته‌شده توسط سایر موجودات زنده را مصرف کنند. این موجودات برخلاف اتوتروف‌ها (مانند گیاهان که توانایی فتوسنتز دارند)، قادر به ساخت مواد غذایی به‌تنهایی نیستند. واژه "هتروتروف" از ترکیب دو کلمه یونانی "hetero" به معنای "متفاوت" و "troph" به معنای "تغذیه" تشکیل شده است.
طب سنتی (Traditional Medicine) به مجموعه‌ای از روش‌ها و درمان‌های به‌کار رفته در فرهنگهای مختلف از جمله ایران، چین و هند گفته میشود که بر اساس استفاده از گیاهان دارویی، مواد طبیعی، طب فشاری و سایر شیوه‌های درمانی بدون استفاده از داروهای شیمیایی استوار است. این روش‌ها معمولاً بر تعادل و هماهنگی بدن و روح تأکید دارند و بسیاری از آنها از تجربیات نسل‌های گذشته منتقل شده‌اند. طب سنتی همچنان در بسیاری از کشورهای جهان به‌عنوان یک روش مکمل یا جایگزین برای درمان بیماریها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طب سنتی (Traditional Medicine) به مجموعه دانش، مهارتها و روشهای درمانی گفته میشود که بر اساس تجربیات، باورها و فرهنگهای مختلف جوامع در طول قرنها شکل گرفته است. این طب اغلب از گیاهان دارویی، مواد معدنی، حیوانی و روشهای طبیعی مانند ماساژ، حجامت و انرژی درمانی برای پیشگیری و درمان بیماریها استفاده میکند.
تعداد تخم‌هایی که یک حیوان در هنگام تخمگذاری می‌گذارد، بسته به نوع و گونه آن حیوان متفاوت است. در ادامه، برخی از حیواناتی که در هنگام تخمگذاری بیشترین تعداد تخم را می‌گذارند، معرفی می‌شوند:
۱. ماهی‌ها
۲. پرندگان
حشرات با وجود اندازه کوچکشان، نقش غیرقابل جایگزینی در اکوسیستم زمین ایفا می‌کنند. ناپدید شدن ناگهانی آنها فاجعه‌ای جهانی ایجاد خواهد کرد که بقای انسان را به شدت تهدید میکند. در این مطلب، تأثیرات انقراض حشرات بر زندگی انسان را بررسی می‌کنیم.
حشرات ۷۰-۹۰٪ از گونه‌های جانوری زمین را تشکیل می‌دهند و در موارد زیر حیاتی هستند:
✅ گرده‌افشانی (۸۰٪ گیاهان گلدار، از جمله بسیاری از محصولات کشاورزی).
✅ تجزیه مواد آلی (مثل برگ‌های مرده، اجساد جانوران).
✅ کنترل آفات طبیعی (شکار حشرات مضر توسط کفشدوزک‌ها، آخوندک‌ها).
ابریشم یکی از لوکس‌ترین و ارزشمندترین الیاف طبیعی است که از هزاران سال پیش تاکنون مورد استفاده انسان‌ها قرار گرفته است. این ماده نرم، براق و مقاوم، از پیله کرم ابریشم به دست می‌آید. فرآیند تولید ابریشم، که به پرورش کرم ابریشم یا سری‌کالچر (Sericulture) معروف است، شامل مراحل متعددی است که از پرورش کرم‌ها تا تبدیل پیله به نخ ابریشم را در بر می‌گیرد. در این مطلب، مراحل تولید ابریشم از پیله را به طور کامل بررسی می‌کنیم.
فرآیند تولید ابریشم با پرورش کرم ابریشم آغاز میشود. کرم ابریشم در واقع لارو (نوزاد) پروانه‌ای به نام بومبیکس موری (Bombyx mori) است. این پروانه‌ها به طور خاص برای تولید ابریشم پرورش داده می‌شوند.
تخمگذاری: پروانه‌های بالغ تخم‌های خود را روی برگ‌های درخت توت می‌گذارند. این تخم‌ها پس از حدود ۱۰ روز به لارو تبدیل می‌شوند.
تغذیه لاروها: لاروها به طور مداوم از برگ‌های درخت توت تغذیه می‌کنند. آنها در طول دوره رشد خود (که حدود ۲۵ تا ۳۰ روز طول می‌کشد) چندین بار پوست‌اندازی می‌کنند و به سرعت رشد می‌کنند.
خودپروردگی یا خودخواری یا اتوتروفی (Autotrophy) به روش تغذیه‌ای موجودات زنده‌ای اشاره دارد که قادر به تولید مواد آلی مورد نیاز خود از مواد معدنی یا غیرآلی هستند. این موجودات انرژی مورد نیاز برای سنتز مواد آلی را از منابع غیرآلی مانند نور خورشید (در فتوسنتز) یا واکنش‌های شیمیایی (در شیمیوسنتز) تأمین می‌کنند. به عبارت دیگر، اتوتروف‌ها موجوداتی هستند که می‌توانند بدون نیاز به مصرف مواد آلی تولید شده توسط سایر موجودات، مواد آلی مورد نیاز خود را تولید کنند.
فتواتوتروف‌ها (Photoautotrophs): این موجودات انرژی مورد نیاز برای سنتز مواد آلی را از نور خورشید تأمین می‌کنند. فرآیند اصلی که در اینجا اتفاق می‌افتد، فتوسنتز است.
مثال: گیاهان، جلبک‌ها، سیانوباکتری‌ها (باکتری‌های فتوسنتز کننده).
شیمیواتوتروف‌ها (Chemoautotrophs): این موجودات انرژی مورد نیاز برای سنتز مواد آلی را از واکنش‌های شیمیایی تأمین می‌کنند. این واکنش‌ها معمولاً شامل اکسیداسیون مواد معدنی مانند هیدروژن سولفید، آمونیاک یا آهن است.
دگرپروردگی یا دگرخواری (هتروتروفی Heterotrophy) به روش تغذیه‌ای موجودات زنده‌ای اشاره دارد که قادر به تولید مواد آلی مورد نیاز خود از مواد معدنی یا غیرآلی نیستند و برای تأمین انرژی و مواد مغذی مورد نیاز خود، به مصرف مواد آلی تولید شده توسط سایر موجودات زنده وابسته هستند. به عبارت دیگر، هتروتروف‌ها موجوداتی هستند که برای بقا و رشد خود، نیاز به مصرف مواد آلی دارند که توسط سایر موجودات تولید شده‌اند.
گیاهخوار (Herbivores): موجوداتی که از گیاهان تغذیه می‌کنند.
گوشتخوار (Carnivores): موجوداتی که از گوشت سایر حیوانات تغذیه می‌کنند.
همه‌چیزخوار (Omnivores): موجوداتی که هم از گیاهان و هم از حیوانات تغذیه می‌کنند.
تجزیه‌کننده‌ها (Decomposers): موجوداتی که از بقایای مرده گیاهان و حیوانات تغذیه می‌کنند و مواد آلی را به مواد معدنی تبدیل می‌کنند.
