تارعنکبوت چیست؟

تار عنکبوت (Spider web) یکی از شگفت‌انگیزترین مواد طبیعی است که توسط عنکبوت‌ها تولید می‌شود. این ماده نه تنها به دلیل استحکام و انعطاف‌پذیری فوق‌العاده‌اش مورد توجه قرار گرفته، بلکه به دلیل کاربردهای بالقوه‌اش در علوم مواد، پزشکی و مهندسی نیز بسیار مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در این مطلب به بررسی ویژگی‌ها، ساختار، تولید و کاربردهای تار عنکبوت می‌پردازیم.

۱. ساختار تار عنکبوت

تار عنکبوت از پروتئین‌هایی به نام فیبروئین ساخته شده است که توسط غدد خاصی در بدن عنکبوت تولید می‌شود. این پروتئین‌ها به صورت مایع از غدد ترشح شده و در تماس با هوا به سرعت جامد می‌شوند. تار عنکبوت از نظر ساختاری شامل دو بخش اصلی است:

• رشته‌های اصلی (Radial threads): این رشته‌ها به صورت شعاعی از مرکز تار به سمت بیرون کشیده می‌شوند و نقش اصلی در تحمل وزن و استحکام تار را دارند.

عنکبوت‌ها (Spiders)

عنکبوت‌ها (Spiders) موجودات بی‌مهره (Invertebrates) از رده‌ی عنکبوتیان (Arachnids) هستند که به خاطر ویژگی‌های خاص خود شناخته می‌شوند. این موجودات در تمام نقاط جهان به جز مناطق بسیار سرد و قطبی زندگی می‌کنند و به طور کلی در دسته‌ی شکارچیان (Predators) قرار می‌گیرند.

عنکبوت‌ها موجوداتی شگفت‌انگیز و متنوع هستند که به راسته Araneae تعلق دارند. این موجودات بخشی از رده عنکبوتیان (Arachnida) هستند و با داشتن هشت پا، بدنی دو قسمتی و توانایی تولید تار، از دیگر بندپایان متمایز می‌شوند. عنکبوت‌ها در سراسر جهان یافت می‌شوند و بیش از ۴۸,۰۰۰ گونه شناخته شده دارند. در این مطلب به بررسی ویژگی‌ها، رفتار، تولید تار، نقش اکولوژیکی و حقایق جالب درباره عنکبوت‌ها می‌پردازیم.

---

۱. ویژگی‌های فیزیکی عنکبوت‌ها

عنکبوت‌ها دارای ویژگی‌های بدنی منحصر به فردی هستند که آن‌ها را از دیگر موجودات متمایز می‌کند:

شگفتی های تار عنکبوت!

عنکبوت‌ها تارهای خود را با سرعت‌ها و الگوهای مختلفی بافته و هیچ دو تاری یکسان نیستند. هر عنکبوت به طور متوسط حدود یک ساعت برای بافتن یک تار با اندازه‌ی متوسط صرف می‌کند، ولی زمان لازم برای بافتن بیشتر می‌شود اگر تار بزرگ‌تر باشد.

آن‌ها تارهای خود را به شکل دایره‌ای حول یک محور می‌بافند و خطوطی را بین آن‌ها می‌کشند. این شبکه‌های تار برای صید حشرات و تأمین غذای عنکبوت استفاده می‌شود. پس از خراب شدن یا آسیب دیدن شبکه‌های تاری، عنکبوت‌ها آن‌ها را به سرعت ترمیم می‌کنند. عنکبوت‌ها عمدتاً شبزی هستند، اما برای شکار و تغذیه، روزها نیز از مخفیگاه‌های خود بیرون می‌آیند.

تار عنکبوت، با مقاومت بسیار بالا و همزمان بسیار سبک و انعطاف‌پذیر، به طور شگفت‌انگیزی شبیه به فولاد زنده است. این ماده به قدری قوی است که می‌توان از آن توری ساخت که توانایی متوقف کردن یک هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ را دارد؛ اما در عین حال،

عنکبوت چگونه می تواند مثل یک مهندس تار بتند؟

عنکبوت‌ها، موجوداتی شگفت‌انگیز و ماهر در تولید تارهای پیچیده هستند که از آن‌ها برای شکار، پناهگاه و حتی تولید مثل استفاده می‌کنند. این تارها، که به‌طور معمول از رشته‌های بسیار نازک پروتئینی به نام اسپینین ساخته می‌شوند، می‌توانند به قدری محکم و مقاوم باشند که از فولاد و حتی مواد کامپوزیتی مدرن نیز قوی‌تر باشند. در اینجا به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که چگونه یک عنکبوت قادر است مانند یک مهندس، یک تار دقیق و پیچیده بسازد.

1. فرآیند تولید تار

تولید تار توسط عنکبوت‌ها فرآیندی پیچیده و بی‌نظیر است. عنکبوت‌ها دارای چندین غده تولیدی به نام غدد اسپینی هستند که در بدن آن‌ها قرار دارند. این غدد، رشته‌های اسپینین را تولید کرده و آن‌ها را به صورت مایع به بیرون می‌فرستند. وقتی این مایع از غدد خارج می‌شود، به سرعت خشک شده و به یک تار سفت و مقاوم تبدیل می‌شود.

این تارها به‌طور معمول از هفت نوع مختلف پروتئین تشکیل می‌شوند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برای مثال، برخی تارها برای استحکام و کشش طراحی شده‌اند، در حالی که برخی دیگر برای چسبندگی به منظور گرفتن شکار یا نگهداری تخم‌ها استفاده می‌شوند.